وابستگی و اعتیاد در سال کنکور، در کمین هر داوطلب کنکوری است؛ به‌خصوص افرادی که مدت زمان طولانی در جو درس خواندن بوده‌اند. اما سوال اینجاست من یک معتاد به فضای مجازی یا موبایل هستم؟ از کجا باید تشخیص دهم و چگونه اعتیاد به فضای مجازی را ترک کنم؟ یاد جمله امروز یکی از داوطلبان کنکور افتادم که از درس 12 سلامت و بهداشت دوازدهم عکس فرستاده بود و در ادامه نوشته بود که آقای مامندی من یک معتاد هستم!! به آهنگ اعتیاد پیدا کرده‌ام!!! :/ اگر باورش سخت است به عکس زیر نگاه کنید :/. همین موضوع باعث شد ایجاد شدن ایده نوشتن این مقاله درباره وابستگی به موبایل و فضای مجازی در سال کنکور شد.
تا اینجا مقدمه‌ای از آنچه که یک کنکوری را آزار می‌دهد بررسی کردیم، من شایان مامندی هستم مشاور و برنامه‌ریز تحصیلی و امروز قول یک مقاله معرکه درباره ترک وابستگی به موبایل و مجازی را در سایت بخون به شما عزیزان می‌دهم و کاملا منطقی قرار است در این باره صحبت کنیم که اگر زمان زیادی از طول روز را به استفاده از مجازی اختصاص داده‌اید، بتوانید قدرت مدیریت آن را به‌دست آورید. تا پایان با من همراه باشید و در هر بخش دچار سوال یا ابهامی شدید سریعا از بخش نظرات مطرح کنید.
از کجا بفهمیم به فضای مجازی اعتیاد داریم؟
اگر از دید والدین به این موضوع نگاه کنیم، کسی که روزی بیشتر از یک ساعت مشغول استفاده از مجازی باشد یک معتاد به موبایل است… اما واقعا اینطور نیست؛ اگر مفهوم اعتیاد را به زبان ساده بررسی کنیم، اعتیاد یعنی تغییر در ساختار و عملکرد مغز که هم می‌تواند اعتیاد به یک ماده فیزیکی مثلا اعتیاد به الکل و مواد مخدر باشد هم به‌صورت روانی باشد مثلا اعتیاد به فضای مجازی. یکی از تاثیرات اعتیاد، عدم توانایی انجام کارهای روزمره می‌باشد مثلا درس خواندن. اما سوال اصلی اینجاست که بحث ما در این مقاله فضای مجازی و موبایل است، از کجا بفهمیم به موبایل اعتیاد داریم؟ به ساده‌ترین زبان ممکن زمانی شما به موبایل اعتیاد دارید که بدانید زمان بسیار زیادی را مشغول استفاده از آن بودید و از این وضعیت ناراحت هستید، اما با وجود تمام این موارد نمیتوانید موبایل را کنار بگذارید و به سراغ درس خواندن بروید.
ویژگی بالا دقیق‌ترین تعریف مربوط به اعتیاد به موبایل در سال کنکور است، اگر این مورد را در خود احساس میکنید می‌توانید از واژه اعتیاد استفاده کنید، اما در غیر این‌صورت باید از واژه “وابستگی به موبایل یا وابستگی به فضای مجازی” استفاده کنید. در ادامه بیشتر این موضوع را بررسی خواهیم کرد و سپس بهترین راه‌کارهای مدیریت استفاده از فضای مجازی در سال کنکور را بررسی می‌کنیم. قبل از ادامه به نکته زیر شدیدا دقت کنید:
دوستان خوبم همیشه به یاد داشته باشید که شما به عنوان یک کنکوری در کنار درس خواندن به تفریح، استراحت، گردش و … نیاز دارید، شما ربات نیستید که از ابتدای صبح تا قبل خواب فقط درس بخوانید و درصورتی که این سبک از مطالعه را دارید احتمال اینکه در آینده از درس خواندن زده شوید وجود دارد، مهمترین نکته ایجاد تعادل میان درس خواندن و استراحت و تفریح است؛ یعنی نه درس به استراحت و تفریح شما لطمه بزند و نه استراحت و تفریح مانع مطالعه شما شود. درصورتی که بتوانید این تعادل را ایجاد کنید، سال کنکور یکی از لذت‌بخش‌ترین سال‌های زندگی شما خواهد بود.
چگونه استفاده از موبایل و فضای مجازی را در سال کنکور مدیریت کنیم؟
اگر دقت کنید در تیتر بالا، از کلمه “ترک کردن” استفاده نکردم، زیرا اعتقادی هم به ترک آن ندارم بلکه به درست استفاده کردن از مجازی اعتقاد دارم. وضعیت به سمتی رفته که الان حتی برای درس خواندن، نمونه سوال، رفع اشکال، ارتباط با مشاور و هر چیز دیگری نیاز به استفاده از اینترنت و فضای مجازی دارید و اگر یاد بگیرید آن را مدیریت کنید، علاوه بر اینکه جلوی موفقیت شما را نخواهد گرفت، باعث پیشرفت شما نیز خواهد شد. در ادامه روش برای مدیریت استفاده از موبایل و مجازی در سال کنکور را بررسی خواهیم کرد. تا اینجا که آمده‌اید توصیه می‌کنم حتما مقالات مشاوره‌ای مهم را که کاملا رایگان در اختیارتان قرار داده‌ایم از لینک‌های زیر مطالعه کنید:
- استرس کنکور
- دمنوش مناسب برای کنکوری‌ها
- ترتیب خواندن مباحث دروس کنکور تجربی
- قرص پروپرانول برای کاهش استرس امتحان
- انواع رشته‌های تحصیلی
- چگونه در امتحانات نهایی 20 بگیریم
تعیین کردن زمان مخصوص برای مجازی و موبایل
اولین روش کنترل کردن موبایل در سال کنکور این است که برای استفاده از آن زمان مخصوص مشخص کنید؛ مثلا به ازای هر 11 ساعت مطالعه شما به 5 ساعت زمان برای استراحت نیاز دارید، از این 5 ساعت به میزان لازم، مقداری از زمان خود را برای استفاده از مجازی اختصاص دهید. سعی کنید کل زمان استراحت خود را صرف استفاده از موبایل نکنید، زیرا با استفاده از موبایل ذهن شما درگیر خواهد شد و سطح انرژی روزانه شما کم خواهد شد. اگر در زمان استراحت خود از موبایل استفاده میکنید سعی کنید که اولین کار بعد از برداشتن موبایل، روشن کردن آلارم باشد؛ به این‌صورت که اگر 20 دقیقه قرار است استراحت کنید، 16 دقیقه که گذشت آلارم گوشی شما فعال شود تا حواستان باشد زمان شما رو به اتمام است.
و شدیدا حواستان باشد که بعد از 16 دقیقه و فعال شدن آلارم بلافاصله گوشی را کنار بگذارید، زیرا ممکن است حواستان پرت شود و بعد از یک ساعت به خودتان بیاید و هنوز گوشی دستتان باشد. دلیل این موضوع هم ساده است؛ استفاده از موبایل و وقت‌گذرانی در مجازی، آسان‌تر از درس خواندن است و همین موضوع باعث می‌شود که ترس ناخودآگاهی که دارید، شما را بیشتر به سمت مجازی بکشاند و گذر زمان را احساس نکنید.
کنترل کردن گروه‌های تلگرامی و اکسپلور
بیایید با هم دو قانون مهم را وضع کنیم؛ قانون اول اینکه هر گروه تلگرامی که دارید و وقت زیادی در آن صرف میکنید (صرفا وقت گذرانی بدون یاد گرفتن هیچ مورد مهمی) را حذف کنید. قانون دوم اصلا و ابدا سمت اکسپلور اینستاگرام نروید. اینستاگرام دارای هوش مصنوعی است و زیرمجموعه‌ای از شرکت متا می‌باشد، علاوه بر اینستاگرام خود واتس‌آپ نیز زیرمجموعه این شرکت است و تمامی فعالیت‌های شما از طریق این دو نرم‌افزار در حال بررسی می‌باشد؛ پست‌هایی که در اکسپلور مشاهده میکنید بر اساس همین بررسی نمایش داده می‌شود و ناخودگاه وقت زیادی برای دیدن این پست‌ها اختصاص می‌دهد که صرفا تلف کردن وقت است. اگر درس نداشته باشید، تلف کردن وقت در اکسپلور هیچ مشکلی ندارد، اما چون درس دارید به هیچ وجه سمت اکسپلور نروید.
اهداف اصلی و فرعی را تفکیک کنید
اصلی‌ترین هدف شما چیست؟ موفقیت در کنکور و رسیدن یک رشته خوب در یک دانشگاه معتبر؛ برای این کار فقط یک سال تلاش اصولی نیاز است. اما مواردی مانند موبایل و مجازی یک هدف فرعی برای وقت‌گذرانی و یک حس کوتاه مدت هستند. برای موبایل و مجازی و موارد مشابه تا آخر عمر زمان دارید اما برای کنکور فقط همین یک سال اهمیت دارد. به خوبی سال کنکور خود را به یاد دارم که من خودم مشغول درس خواندن بودم و هفته‌ای یک بار بیرون می‌رفتم، هر بار که دوستانم برای بیرون رفتن تماس می‌گرفتند واقعا حس بدی دریافت می‌کردم که من مشغول درس خواندن هستم و آنها مشغول تفریح زیاد.
جالب اینجاست در همان سال اول کنکور به هدف خود دست پیدا کردم و بعد از کنکور برای هر کاری از موبایل و مجازی گرفته تا سفرهای طولانی مدت وقت داشتم، اما نتیجه برای دوستان برعکس شده بود و این‌بار آنها حس بدی گرفته بودند، این حالت تصور کنید و دوست دارید جای کدام یک از این دو دسته باشید؟ پس اگر بخواهیم یک جمع‌بندی کوتاه داشته باشیم توصیه می‌کنیم به اهداف اصلی خود فکر کنید و حسی که بعد از آمدن نتایج کنکور تجربه میکنید را تصور کنید… یک سال استفاده درست از مجازی و تا آخر عمر وقت داشتن برای هر کاری یا یک سال استفاده بیش از حد از مجازی و حس بد پشت کنکور ماندن؟
دوستان خود را مدیریت کنید
واقعا بعضی از داوطلبان کنکور به شدت رودربایستی دارند؛ خود را مسئول کمک به بقیه در هر شرایطی می‌دانند و احساس می‌کنند باید برای تمامی دوستان خود 24 ساعت در دسترس باشند و پیام و تماس آنها را زیر 10 ثانیه پاسخ دهند… این مورد بسیار زیاد مشاهده می‌شود و به خصوص برای افرادی که خودشان درس میخوانند اما دوستانشان نه؛ دوستانی که دارند برای وقت گذرانی پیام می‌دهند و ممکن است ساعت‌ها از طول روز را برای صحبت با آنها صرف کنند.
ولی باز داستان اهداف اصلی و فرعی در قسمت قبل را به یاد بیاورید و نکته بعدی، اگر شما نیز همچین دوستی دارید احساس میکنید این دوستی تا چه زمانی دوام دارد؟ آیا تا آخر عمر قرار است با هم دوست بمانید؟ قاعدتا نه!! بعد چرا شما باید دوستتان را درک کنید و در هر زمانی پاسخ او را بدهید؟ چرا دوستتان نباید درک کند که شما کنکور دارید و مشغول درس خواندن هستید؟؟ باور کنید این مورد مثل سم می‌ماند و بارها دیده‌ام که صرفا یک نفر برای اینکه دوستش درس نخواند وقت او را می‌گیرد. تنها نکته‌ای که می‌توانم بگویم این است که هیچ وقت خود را فدای هیچ کسی به جز خودتان نکنید.
یک توصیه مهم برای جلوگیری از حواس‌پرتی حین درس خواندن برای شما دارم. زمانی که درس می‌خوانید تلفن خود را سایلنت یا خاموش کنید و در اتاق دیگری قرار دهید که پیشتان نباشد و فقط زمان استراحت به سراغ آن بروید. با این کار دیگر صدای نوتیفیکیشن را نخواهید شنید و دیگر حواستان موقع مطالعه پرت نمی‌شود.
نرم‌افزارهای مدیریت زمان استفاده از موبایل
مرحله‌ای که خودم رغبت خاصی نسبت به آن ندارم زیرا قدرت شما را در کنترل شرایط زیر سوال می‌برد اما به این حال برای شرایط فوق اضطراری می‌توانید از نرم‌افزارهای مدیریت استفاده از موبایل استفاده کنید. نرم‌افزارهایی مانند Quality Time، Offtime، Moment، Flipd، و … وجود دارند که زمان استفاده شما از گوشی موبایل و نرم‌افزارها را به‌صورت دقیق بررسی می‌کنند و می‌توانید با وضع قوانین داخل این نرم‌افزارها، زمان استفاده خود از موبایل برنامه‌های تلفن همراه خود را محدود کنید.
دوستان خوبم به پایان مقاله ترک وابستگی به موبایل و مجازی رسیدیم و سعی کردم نکاتی را در اختیارتان قرار دهم که در کنترل استفاده از موبایل و شبکه‌های اجتماعی به شما کمک خواهند کرد؛ درصورتی که سوالی ذهنتان را درگیر کرده است همین الان از بخش نظرات مطرح کنید و توصیه می‌کنم از طریق لینک‌های زیر به سایر محتواهای سایت بخون دسترسی داشته باشید که اطلاعات مفیدی در انتظار شماست:
- روانشناسی کنکور
- انگیزشی کنکور
- مشاوره کنکور
- کنکور
- مباحث تست خیز کنکور
- بهترین فیلم‌های انگیزشی سال کنکور
- روش مطالعه دروس کنکور
