شاید از شما بپرسند که تأثیر امتحانات نهایی در کنکور چند درصد است، شما جواب دهید 40 درصد! اما نقطه جالب توجه این است که ما معتقدیم بنا به دلایلی، امتحان نهایی تأثیری به میزان صفر درصد در کنکور دارد. این روزها با نزدیک شدن به امتحانات خرداد و امتحانات نهایی، دغدغه اصلی اکثر دانش آموزان کنکوری علی الخصوص دوازدهمی‌ها این است که برای امتحان نهایی مطالعه کنیم یا کنکور؟ کلأ کنکوری بخوانیم؟ یا نه کلأ فقط تشریحی؟
اگر شما هم جزو این دسته از افراد هستید که در بلاتکلیفی بین کنکور و امتحان نهایی سردرگم مانده‌اید، خوش آمدید؛ من شیدا کبیرعبادی هستم مشاور تحصیلی و در این مقاله از سایت بخون در کنار شما خواهم بود تا یک بار برای همیشه مسئله سردرگمی دانش آموزان بین کنکور و امتحان نهایی را حل و فصل کنیم. راستی شمایی که دهمی یا یازدهمی هستید، برای شما هم راهکار داریم. پس تا انتها مقاله، همراه من بمانید ..
امتحان نهایی دوازدهم چیست؟
تعریف امتحانات نهایی دوازدهم عبارت است از امتحانات دروسی که در پایه دوازدهم به صورت سراسری و همگانی کشوری با برنامه هم زمان و سوالات یکسان توسط اداره کل سازمان سنجش و ارزشیابی تحصیلی تهیه و تدوین شده و زیر نظر ادارات آموزش و پرورش شهرستان‌ها و مناطق معین برگزار می‌شود.
امتحانات نهایی در سه نوبت خرداد، شهریور و دی ماه هر سال تحصیلی برگزار می‌شوند؛ البته این به این منظور است که امتحانات شهریور و دی ماه ویژه دانش آموزانی است که در امتحانات خرداد تجدیدی داشته باشند. معمولأ برای امتحانات نهایی، در حدود یک هفته قبل، کارت ورود به جلسه برای دانش آموزان صادر می‌شود که حوزه امتحانی نیز در آن مشخص شده است.
البته فراموش نکنید، امتحانات نهایی در طول دوازده سال تحصیلی یک بار برای دانش آموزان نهم و یک بار برای دانش آموزان دوازدهم برگزار می‌شود که البته در این مطلب بحث ما بیشتر بر روی امتحانات نهایی دوازدهم است که به دلیل کنکور از اهمیت بالاتری برخوردار است. از جمله دروسی که در هر رشته به صورت نهایی برگزار می‌شوند، عبارتند از:
دروس امتحان نهایی رشته ریاضی:
- تعلیمات دینی 3
- هندسه 3
- شیمی 3
- سلامت و بهداشت
- حسابان 2
- فیزیک 3
- عربی، زبان قرآن 3
- علوم اجتماعی
- فارسی 3
- زبان خارجی 3
- ریاضیات گسسته
دروس امتحان نهایی رشته تجربی:
- تعلیمات دینی 3
- ریاضی 3
- شیمی 3
- سلامت و بهداشت
- زیست شناسی 3
- فیزیک 3
- عربی، زبان قرآن 3
- علوم اجتماعی
- فارسی 3
- زبان خارجی 3
دروس امتحان نهایی رشته انسانی:
- تعلیمات دینی 3
- تاریخ 3
- عربی 3 (زبان تخصصی رشته)
- سلامت و بهداشت
- فلسفه 2
- ریاضی و آمار 3
- علوم و فنون ادبی 3
- جامعه شناسی 3
- فارسی 3
- زبان خارجی 3
- جغرافیا 3
برنامه امتحانات نهایی خرداد 1401 دوازدهم
سطح امتحانات نهایی به چه صورت است؟
قبل از این که وارد بحث اصلی یعنی چگونه خواندن امتحانات نهایی و کنکور بشویم، بهتر است ابتدا بدانیم سطح سوالات امتحان نهایی به چه شکل خواهد بود. معمولأ دانش آموزان در طول دوران تحصیل دو بار تجربه شرکت در امتحانات نهایی را می‌چشند که یکی در پایه نهم است و دیگری در پایه دوازدهم.
هر دو این امتحانات از اهمیت بسیاری برخوردارند؛ چرا که امتحانات نهایی نهم برای ورود و انتخاب رشته دانش آموزان مهم است و در سال دوازدهم به دلیل کنکور اهمیت پیدا کرده است. اما از آن جایی که در سال دوازدهم به دلیل وجود کنکور که یک برهه حساس برای ورود به دانشگاه محسوب می‌شود، نگرانی دانش آموزان را بیش از پیش افزایش داده است.
در واقع، امتحانات نهایی عملأ امتحانات سخت یا فضایی نیستند، بلکه تنها یک سری از تفاوت‌ها است که این امتحانات را نسبت به امتحانات داخلی سخت‌تر جلوه می‌دهد. پس بهتر است این تفاوت‌ها بشناسیم:
1. طرح سوالات برعهده طراحان آموزش و پرورش است؛ در امتحانات عادی طرح سوالات معمولأ به دست دبیران هر مدرسه است و دانش آموزان به سبک و سیاق دبیر آشنا هستند و از این بابت نگرانی ندارند. اما زمانی که می‌شنوند قرار است سوالات را طراحان آموزش و پرورش طرح کنند، استرس وجودشان را می‌گیرد.
منظور از طراحان آموزش و پرورش یعنی این که این سازمان اشخاصی را برای طرح سوالات انتخاب می‌کند که خود نیز دبیر هستند اما از زمان طراحی سوالات تا شروع امتحانات باید در قرنطینه باشند تا سوالات لو نرود. پس این سخت گیری در انتخاب طراحان سوال صرفأ به این خاطر است که حق دانش آموزان ضایع نشود.
البته فراموش نکنید این سخت گیری بر روی سوالات تأثیر گذار نیست؛ چرا که در ایام امتحانات نهایی تمام دانش آموزان کشور در یک روز مشخص و رشته‌های مشابه همان درس مشخص را امتحان خواهند. یعنی اگر در تهران یکم خرداد امتحان نهایی دین و زندگی است، پس در خوزستان نیز دانش آموزان امتحان نهایی دین و زندگی خواهند داشت. به همین دلیل، سوالات استاندارتر هستند تا افرادی که در مناطق محروم یا کم برخوردار تحصیل می‌کنند، در حقشان اجحاف نشود.
2. امتحانات نهایی در حوزه‌های مشخص و خارج از مدارس هر فرد برگزار می‌شود؛ این حوزوات امتحانی قبل از امتحان به هر مدرسه ابلاغ می‌شود و مدارس نیز به دانش آموزان اطلاع رسانی می‌کنند. سپس براساس همان حوزه امتحانی مشخص شده، برای دانش آموزان کارت ورود به جلسه صادر می‌شود.
بسیاری از دانش آموزان در برخورد با مکانی بغیر از مدرسه خودشان احساس می‌کنند حتمأ امتحان سختی در پیش خواهد بود؛ در حالی که اصلأ چنین نیست و چه در مدرسه خودتان امتحان دهید، چه در مدرسه یا حوزه‌ای دیگر، سوالات یکی هستند و از همه مهم‌تر این که سوالات همگی از کتاب درسی طرح شده‌اند. بنابراین، دلیلی برای استرس یا نگرانی وجود ندارد.
3. مراقبین امتحانات نهایی اشخاصی دیگری هستند؛ معمولأ چون حوزه امتحان نهایی جایی بغیر از مدرسه هر دانش آموز است، بنابراین طبیعی است که مراقبین مربوطه نیز از بین دبیران و کارکنان همان مدرسه انتخاب شوند. همچنین در امتحانات نهایی در هر یک از حوزه‌ها حتی در یک اتاق کوچک با دو نفر دانش آموز نیز یک مراقب مجزا در نظر گرفته می‌شود.
بنابراین زمانی که دانش آموزان با مراقبین رو در رو می‌شوند، حس رو در رو شدن با هیولاهایی را دارند که فقط منتظر هستند تا کار خطایی از شما سر بزند تا بگیرند و سرتان را ببرند! قطعأ این طور نیست و مراقبین نیز خود دبیر یا از کارکنان یک مدرسه هستند. پس شما نباید نسبت به مراقبین حساسیت به خرج دهید و استرس بگیرید؛ مگر این که افکار شیطانی تقلب را در سرتان داشته باشید که آن موقع، سر و کارتان با قانون خواهد بود 🙂
4. تصحیح کنندگان سوالات نهایی دبیر هر شخص نیست؛ از دیگر تفاوت‌های امتحانات نهایی سراسری با امتحانات داخلی مدارس بحث تصحیح کنندگان اوراق امتحانی است. پس از این که امتحان هر درس تمام نشد، مسئولین و مراقبین هر حوزه اوراق را از دانش آموزان تحویل می‌گیرند و مدیر هر حوزه این اوراق را به آموزش و پرورش تحویل می‌دهد.
در سال‌های گذشته تصحیح اوراق توسط دبیرانی انجام می‌شد که از طرف سازمان آموزش و پرورش برای تصحیح برگه‌ها انتخاب می‌شدند. اما با گذشت زمان و الکترونیکی شدن بسیاری از کارهای روزمره، تصحیح اوراق نیز به صورت الکترونیکی انجام می‌شود تا اولأ سرعت عمل کار بالا باشد، ثانیأ از بروز هر نوع خطایی جلوگیری شود.
بنابراین اگر بخواهیم یک جمع بندی کلی از مقوله امتحانات نهایی داشته باشیم، باید بگوییم که این امتحانات با امتحانات داخلی تنها یک سری تفاوت‌های ریزی دارند که در ابتدا مطلب بررسی نمودیم. در مورد منبع سوالات نیز منبع کلیه سوالات امتحان نهایی کتاب درسی است و طرح هر سوال خارج از کتابی ممنوع است.
بعلاوه، به دلیل این که این سوالات به صورت همگانی برگزار می‌شوند، معمولأ سطح سوالات استاندارد است؛ شاید یک مقدار در برخی از سوالات برخی دروس سوالات یک مقدار اذیت کننده یا سوالاتی با روی سوال پیچیده در طی سال‌های گذشته دیده شده باشد، اما در حقیقت، اکثرأ سوالات طبق استاندارد و چارچوب کتاب درسی طرح می‌شوند.
بنابراین، دانش آموزانی که در طول سال مطالعه خوبی داشته‌اند و یا دانش آموزانی که برای کنکور مطالعه کرده‌اند، امتحان نهایی را مثل آب خوردن پشت سر خواهند گذاشت. ما معمولأ برای کنکور به صورت مفهومی و عمیق مطالعه می‌کنیم، پس کار این دسته از دانش آموزان راحت است. اما اگر دانش آموزی درست مطالعه نکرده، کنکوری نخوانده باشد، باز هم روش‌هایی وجود دارد که نتیجه بهتری کسب کند. (در ادامه به این موضوع خواهیم پرداخت)
آیا امتحان نهایی سخت است؟
شاید با مطالعه مطلب فوق تصور کنید امتحانات نهایی به شدت سخت و طاقت فرسا خواهند بود! اما برخلاف باور همه دانش آموزان امتحانات نهایی عملأ سخت نیستند. بلکه شاید بتوانیم بگوییم استانداردتر هستند. با توجه به این که امتحانات نهایی به صورت همگانی کشوری برگزار می‌شوند، در نتیجه نباید اصولأ سخت باشند.
شما فرض کنید یک دانش آموزی در تهران و در بهترین مدرسه و امکانات آموزشی درس می‌خواند، اما در مقابل، یک دانش آموز دیگر در یک روستا دور افتاده و محروم که هیچ امکانات تحصیلی موجود نیست، همان دروس را باید مطالعه کند! پس عملأ در سال دوازدهم به دلیل این که استانداردهای نرمال تحصیلی بین تمامی دانش آموزان رعایت شود، این امتحانات به صورت سراسری برگزار می‌شوند.
پس قطعأ سوالات نیز باید به صورت استاندارد طرح شوند تا همه دانش آموزان بتوانند به صورت نرمال به سوالات پاسخ دهند. شاید برخی اوقات بعضی دانش آموزان از سختی سوالات گلایه کنند؛ اما شما زیاد به این حرف‌ها گوش ندهید! مطمئن باشید اگر مطالعه خوبی داشته باشید و نمونه سوالات را بررسی کنید حتمأ موفق می‌شوید. فراموش نکنید شما کنکور را باید بگذرانید؛ پس، امتحان نهایی برای شما آب خوردن خواهد بود.
دوستان دوازدهمی اگر به دنبال یک منبع خوب برای نمونه سوالات امتحانات نهایی هستید، پیشنهاد میکنم با مراجعه به لینک دوازدهم، نمونه سوالات هر یک از دروسی را که برای امتحان نهایی نیاز داشتید، مطالعه کنید و همچنین محتوای ارزشمند مقاله چگونه در امتحان نهایی قبول شویم را از دست ندهید.
لحظات ملکوتی امتحان نهایی یا کنکور!
یکی از سوالات پر تکرار دانش آموزان در ایام امتحانات این است که برای کنکور مطالعه کنیم یا امتحان نهایی! تنها کنکور مطالعه کنیم یا تنها امتحان نهایی! و یا اصلأ چطور همزمان با امتحانات برای کنکور درس بخوانیم! این سوالات در بین دانش آموزان رایج است و معمولأ برای دانش آموزان دوازدهمی این سوال پررنگ‌تر نسبت به دهمی‌ها و یازدهمی‌ها مطرح می‌شود.
البته شاید این سوال پیش بیاید که در سال دهم و یازدهم که امتحانات نهایی نیستند و نیازی نیست که دانش آموزان در طول امتحانات کنکوری خواندن را ادامه دهند. اما باید توجه کنید که چون دانش آموزان در سال دهم و یازدهم نیز باید به صورت جدی کنکور را دنبال کنند، مخصوصأ بچه‌های یازدهمی که باید بعد از امتحانات در تابستان به سراغ جمع بندی پایه بروند، بنابراین این افراد نیز باید استراتژی مطالعه داشته باشند.
بنابراین، طبیعی است که این بار از آخر به اول شروع به بحث و گفت و گو خواهیم کرد؛ یعنی ابتدا از سال دوازدهم شروع می‌کنیم و تکلیف دانش آموزان دوازدهمی که به کنکور نزدیک‌تر هستند و استرس زیادی دارند را برطرف خواهیم کرد. سپس، به سراغ بچه‌های یازدهمی و دوازدهمی نیز خواهیم رفت و برای هر کدام یک استراتژی مطالعه تدارک خواهیم دید.
بهترین استراتژی برای امتحان نهایی چیست؟
همان‌طور که در مطلب قبلی صحبت کردیم، گفتیم که اساسی‌ترین سوال دانش آموزان دوازدهمی مطالعه بین کنکور و امتحانات است؛ بنابراین طبق قولی که داده بودیم، ابتدا از پایه دوازدهم شروع می‌کنیم. دوستان دوازدهمی زمانی که به امتحانات نزدیک می‌شویم، بین برنامه و روال قبلی و روال امتحانات سردرگم هستند و معمولأ نمی‌دانند چگونه این برهه سه هفته‌ای را مدیریت کنند.
همان‌طور که شاره کردیم، ایام امتحانات معمولأ یک برهه زمانی سه هفته‌ای است؛ طبق برنامه اعلامی آموزش و پرورش، امتحانات از 1ام خرداد شروع می‌شوند. ما به طور کلی در هر رشته در حدود 10 ماده درسی داریم که به صورت نهایی سراسری برگزار می‌شوند. از بین این 10 درس، دو درس مربوط به سلامت و بهداشت و هویت اجتماعی است که در کنکور تأثیری ندارند. بنابراین بحث اصلی ما در امتحانات نهایی حول 8 درس خواهد چرخید.
در ایام امتحانات نهایی معمولأ دانش آموزان به چهار دسته کلی تقسیم می‌شوند و هر کدام به قول خودمان ساز خودشان را می‌زنند. اما بیایید با یک بررسی دقیق ببینیم ساز کدام دسته برای موفقیت در امتحان نهایی و کنکور موثرتر است! پس این چهار دسته را ببینید:
1. یک دسته معمولأ با شروع امتحانات تمام هست و نیست کنکور را می‌بوسند و کنار میگذارند؛ این دانش آموزان با شروع امتحانات تصور می‌کنند چون تأثیر معدل در کنکور 40 درصد است، بنابراین حتمأ باید در امتحانات نمره 20 کسب کنند. باید بگوییم این ساز شما غلط است و آوازش به جایی نمی‌رسد. دوستان عزیز توجه کنید تأثیر معدل در کنکور مثبت است و نه قطعی!
یعنی اگر شما نمره خوب داشته باشید شاید بنا به رشته انتخابی تأثیری بذارد اما اگر نمره بدی هم داشته باشید، تأثیر منفی نخواهد داشت. قطعأ اول و آخرین تأثیری که برای قبولی در دانشگاه مورد نظر است، عملکرد شما در کنکور است. مگر این که کلأ قید کنکور را زده باشید و به سراغ رشته‌های با سوابق تحصیلی بروید.
2. دسته دوم هم کسانی هستند که اصلأ نه کنکور و نه امتحانات برای آن‌ها مهم است؛ این دانش آموزان یا کلأ هدفی برای زندگی ندارند و یا اصولأ هیچ چیزی از این که کنکور چیست، امتحان چیست و … نمی‌دانند. خب خسته نباشید دلاوران بعدأ با شما صحبت خواهیم کرد.
3. دسته سوم هم کسانی هستند که هم خدا را می‌خواهند هم خرما را؛ این افراد کسانی هستند که هم دوست دارند رتبه عالی در کنکور کسب کنند و هم در امتحانات با بالاترین نمره دیپلم خود را کسب کنند. عالی‌ترین ساز ممکن در امتحانات این افراد هستند که البته باید توجه کنند که بتوانند حد عالی و استاندارد تعادل را بین هر دو برقرار کنند.
4. دسته آخر هم کسانی هستند که مدرسه را ول می‌کنند و فقط متمرکز کنکور هستند؛ این افراد نسبت به شرایط تحصیلشان می‌تواند برایشان مفید یا مضر باشد.
در واقع، اگر امتحانات را پاس نشوید باید برای شهریور مطالعه کنید؛ یک سری دوستان در شهریور می‌توانند با خیال آسوده امتحان دهند و نمره عالی کسب کنند که دمشان گرم! اما عده دیگری نمی‌توانند و بعد از کنکور تمام سواد و انرژی خود را در جلسه کنکور جا میگذارند. بنابراین برای این دسته مضر خواهد بود.
چقدر به امتحانات نهایی اهمیت بدهیم؟
خب حالا که بنا بر صحبت‌های گفته شده دسته مربوط به خودتان را پیدا کردید، نوبت به این می‌رسد که بدانیم واقعأ چقدر باید به امتحانات نهایی اهمیت داد و یا به بیان بهتر اصلأ باید به امتحانات نهایی توجه کنیم یا نه! دوستان دوازدهمی توجه کنید برای ما اصل و هدف نهایی فقط کنکور است و بس! برای رقابت بین رشته‌های تاپ مثل پزشکی، دندان‌پزشکی، مهندسی، حقوق، روانشناسی و … ما فقط به نتیجه کنکور نیاز خواهیم داشت.
هیچ یک از رشته‌های تاپ دانشگاهی در رشته‌های مختلف پذیرش بدون کنکور ندارند و تنها رقابت دانش آموزان و داوطلبان در کنکور، درصد و رتبه‌ای است که کسب می‌کنند. چه بسا بودند دانش آموزانی که با معدل 15 رتبه برتر شدند و چه بسا دانش آموزانی که با معدل 20 نتوانستند آن طور که باید در کنکور رتبه کسب کنند و در نهایت یا یک رشته درجه دو تحصیل کردند و یا پشت کنکور ماندند.
برعکس این قضیه نیز موجود است؛ دانش آموزانی هم بودند که معدل خوب داشتند، رتبه خوب نیز کسب کردند و رشته‌های تاپ هم پذیرفته شدند. اما اگر از من کبیرعبادی که در زمان کنکورم با معدل 19.56 دیپلم گرفتم اما اشتباه شما را دچار شدم و در امتحانات کنکور را کنار گذاشتم و باعث شد رشته مورد علاقه‌ام پذیرش نشوم و پشت کنکور بمانم بپرسید، در این برهه از زمانی مخصوصأ در ایران ارزش ندارد خودتان را برای نمره مدرسه بکشید.
هر چند من ناامید نشدم و دوباره در کنکور شرکت کردم و با رتبه 200 وارد دانشگاه شدم، اما اگر کسی بود که من را درست راهنمایی می‌کرد، من هم زودتر می‌فهمیدم چند سال دیگر از من رشته و دانشگاه قبولی‌ام سوال خواهد شد نه نمره و یا معدلی که با آن از مدرسه فارغ التحصیل شده‌ام. پس نگران امتحانات نباشید و از نمره 15 خجالت نکشید، در عوض روش استفاده از این برهه برای موفقیت در کنکور را که در ادامه توضیح خواهم داد، بیاموزید.
برای مدرسه درس بخوانیم یا کنکور؟
حالا که فهمیدیم برای ما در سال دوازدهم فقط 8 درس از امتحانات نهایی حائز اهمیت است، این سوال پیش می‌آید که بالأخره درس مدرسه را بخوانیم یا کنکور! اگر خاطره من از کنکورم را به یاد داشته باشید، گفتم که نمره امتحانات نهایی مهم نیست و همین که نمره قبولی بگیرید و پاس شوید کافی است. اما برای این که نه سیخ بسوزد نه کباب، بیایید بیاموزیم با چه ترفندی هم نمره خوب بگیریم هم نتیجه کنکورمان خوب شود.
دوستان باز هم تکرار میکنم برای ما فقط نتیجه کنکور مهم خواهد بود؛ پس لطفأ خودتان را برای 0.25 یا 0.75 نکشید! پس در جواب سوال شما که برای مدرسه درس بخوانیم یا کنکور، پاسخ ما کنکور است و بس بعلاوه ترفندهایی برای دریافت نمره قبولی در امتحانات نهایی. بنابراین شما نباید تحت هیچ شرایطی از کنکور دست بکشید! هیچ وقت هیچ وقت هیچ وقت …
چگونه برای امتحان نهایی دوازدهم بخوانیم؟
اما می‌رسیم به بحث اصلی و شیرین مقاله یعنی ترفندهای مطالعه برای امتحان نهایی دوازدهم؛ برای این که بدانید دقیقأ به چه صورت باید برای امتحانات نهایی مطالعه کنید باید بدانید که اصلأ امتحانات نهایی به چه صورت طرح می‌شوند و سوالات چه ترکیبی را در خودشان جای می‌دهند و این سوالات معمولأ چه بارم بندی را تشکیل می‌دهند. اما ابتدا شما دانش آموزان باید سطح درسی خود را از بین سه سطح زیر مشخض کنید:
- دانش آموزانی که سطح قوی از دروس دارند.
- دانش آموزانی که سطح متوسطی از دروس دارند.
- دانش آموزانی که یک مقدار سطح تق و لقی دارند.
♦ دوستانی که از ابتدا سال به طور عالی مطالعه کرده‌اند، هر درس را در جای خود مطالعه داشته‌اند و از همه مهم‌تر برای کنکور نیز مطالعه کرده‌اند و دروس را به اتمام رسانده‌اند، جزو دانش آموزان سطح قوی مطرح می‌شوند. در امتحانات نهایی معمولأ بین هر امتحان دو تا سه روز فرصت مطالعه وجود دارد.
بنابراین، شما چون از قبل مطالعه داشته‌اید، بهترین استراتژی این است که اگر سه روز زمان دارید، روز اول را یا به مطالعه درسی که امتحان بعدی است و احتمال می‌دهید که زمان کافی نباشد و یا یک مقدار تسلط کمی دارید اختصاص دهید و یا اگر از دروس پایه شما برای کنکور مبحثی باقی مانده را در این روز مطالعه کرده و تست زنی انجام دهید.
روز دوم را ابتدا چند نمونه سوال از امتحانات نهایی سال‌های گذشته مخصوصأ از سال 1400، 99، 98 و 97 پاسخ دهید. با این کار میزان تسلط خودتان را می‌سنجید. بعد از این که پاسخ سوالات را بررسی نمودید، مباحث یا دروسی را که فراموش کرده بودید یا یک مقدار تق و لق جواب دادید را مرور کنید. برای مرور دروس حلیاتی نیازی نیست کل کتاب را بخوانید و از خلاصه‌ها استفاده کنید. اما برای دروس حفظیاتی مثل دینی چون معمولأ هر جمله بارم بندی دارد، بهتر است از کتاب درسی مرور کنید.
بعد از اتمام دوره مرور باز هم یک تعداد نمونه سوال بیشتر بررسی کنید. فراموش نکنید در امتحانات نهایی می‌توانیم بگوییم 70 درصد سوالات تکراری هستند. شاید روی سوالات تغییر کنند یا ترتیب تغییر کند، اما سوالات مهمی که برای امتحان مناسب هستند معمولأ مشخص‌اند و هر سال تکرار می‌شوند.
توجه: در خصوص روز سوم فرصت مطالعه فعلأ صحبتی نمی‌کنیم چرا که مربوط به بحث کنکوری خواندن همزمان است؛ پس تا الآن ما فقط برای موفقیت در امتحان نهایی روش گفته‌ایم و وارد بحث مطالعه همزمان کنکور و امتحان نهایی نشده‌ایم.
♦ دوستانی که یک مقدار در طول ترم گاهی تنبلی کرده‌اند، دیر شروع به مطالعه کرده‌اند و یا به هر دلیلی نتوانسته‌اند مباحث را برای کنکور تمام کنند، جزو دانش آموزان با پایه متوسط تلقی می‌شوند. این عزیزان نیز اگر سه روز فرصت مطالعه برای امتحان نهایی داشته باشند، باید این سه روز را فقط به مطالعه همان ماده درسی امتحانی اختصاص دهند.
به این صورت که روز اول ابتدا بسته به نوع درس مبحث، درس و یا فصلی از کتاب را که بیشترین مشکل را دارید و به نوعی نقطه ضعف شما است را باید کاملأ مطالعه کنید، سوالات و تمارین خود کتاب درسی را حل کنید و تمام نکاتی را از مطالعه این قسمت به تازگی آموخته‌اید را به دفترچه خلاصه نویسی و یادداشت‌های خود منتقل کنید.
روز دوم نیز باید یک دور به صورت عمیق و مفهومی درس را بخوانید؛ حال اگر درس شما درسی حفظی است، از روی کتاب درسی جملات را به دقت مطالعه کنید و مفهوم جمله را دریابید. اما اگر درس از دروس حلیاتی است، از روی خلاصه‌های خودتان نکاتی را که می‌دانید تسلط دارید مطالعه کنید. سپس به سراغ حل نمونه سوالات امتحانات نهایی سال‌های گذشته بروید.
روز سوم نیز باید ابتدا چند نمونه سوال از سال‌های گذشته حل کنید، سپس نکات را مرور و برای خودتان جمع بندی کنید و در نهایت به سراغ حل تست و تحلیل تست این درس خواهید رفت که فعلأ توضیح نحوه تست زنی را در این جا مطرح نمی‌کنیم و می‌گذاریم برای بعد ..
♦ اما دوستانی که از ابتدا سال هیچ مطالعه‌ای نداشته‌اند، امتحانات ترم اول را به شدت خراب کرده‌اند و از عید به بعد و یا حتی دیرتر شروع به مطالعه کنکور کرده باشند، در گروه دانش آموزان با پایه ضعیف تلقی می‌شوند. این دسته از عزیزان نیز باید فقط بر روی ماده درسی که امتحان دارند تمرکز کنند. توجه کنید که در این قسمت برای شما دوستان مطالعه دروس جدید اصلأ توصیه نمی‌شود.
پس شما اگر سه روز زمان داشته باشید، باید مباحث و یا دروسی را که باید مطالعه کنید، نصف کنید؛ به این صورت که اگر دروسی را از قبل جزو حذفیات کنکور قرار داده‌اید، دیگر بگذارید همان‌طور برای حذفیات بماند و مطالعه مزیتی برای شما نخواهد داشت. پس مباحثی را که از حذفیات نیست نصف کنید. روز اول نصف مباحث یا نصف دروس را با تمرکز کامل مطالعه کنید، نکات را درآورده و برای خودتان یادداشت برداری و خلاصه نویسی انجام دهید.
روز دوم نیز به همین منوال نصف بقیه را مطالعه کنید، یادداشت برداری کنید، خلاصه نویسی کنید، سپس در انتها روز یک دور به صورت تورق سریع آنچه را که مطالعه کرده‌اید، مرور کنید. خلاصه‌هایتان را بررسی کنید و مطمئن شوید که تسلط کافی کسب کرده‌اید.
اما روز سوم ابتدا باید چند نمونه سوال حل کنید، سپس جوابها را بررسی کنید، یک دور مرور مطالب را انجام دهید، دوباره نمونه سوال حل کنید و در نهایت باید حل تست و تحلیل تست انجام دهید که این مورد را می‌گذاریم برای بعد ..
به این ترتیب شما دوستان با توجه به میزان تسلطی که در دروس دارید باید طبق یکی از سه روش بالا مطالعه کنید. برای چندمین بار تکرار و تأکید میکنم حتمأ حتمأ سوالات سال‌های قبل را مطالعه کنید، بررسی کنید و به خاطر بسپارید. سوالات سال‌های گذشته بسیار مهم هستند و چون اکثرأ تکرار در بین سوالات دیده می‌شود، بهترین راه برای موفقیت شما خواهد بود. حتی اگر کامل دروس را نخوانید، جواب سوالات را به خاطر بسپارید و بارم بندی را در نظر داشته باشید.
اگر استرس امتحان دارید و از این که در ایام امتحانات چگونه مدیریت استرس، برنامه ریزی و یا مدیریت زمان را انجام دهید، احساس ناتوانی و ضعف می‌کنید، پیشنهاد میکنم مقاله من با عنوان چگونه در امتحانات حضوری موفق شویم؟ را حتمأ مطالعه کنید.
برای امتحان نهایی چه کتابی بخوانیم؟
با شروع ایام امتحانات نهایی بیشترین سوالی که بین دانش آموزان رایج است، مربوط به این است که برای امتحان نهایی چه کتابی بخوانیم! در جواب این سوال باید ابتدا بدانیم که منبع سوالات امتحان نهایی کجا است! منبع تمام سوالات نهایی دوازدهم تنها کتاب درسی است و طرح هر گونه سوال خارج از کتاب و یا طرح سوال از نقاطی که در کتاب گفته شده است نباید سوال طرح شود، ممنوع است.
بنابراین شما تنها با مطالعه عمیق، مفهومی و درک تمامی مباحث موجود در کتاب درسی، کاملأ به سوالات امتحانات نهایی مسلط خواهید بود. اما برای موفقیت بیشتر همان‌طور که اشاره کردیم، حل نمونه سوالات سال‌های گذشته بسیار مهم و با اهمیت است. بنابراین شما می‌توانید این سوالات را مطالعه و بررسی کنید.
گاهی اوقات دانش آموزان به دنبال کتاب‌هایی هستند که این نمونه سوالات را به طور کلی در بطن خود داشته باشند؛ بنابراین برای این دسته از عزیزان، کتاب شب امتحان خیلی سبز و بانک سوالات قلم‌چی را می‌توانیم توصیه کنیم. سری کتاب‌های شب امتحان خیلی سبز با توجه به حجم بسیار کمی که دارند، می‌توانند برای حل نمونه سوالات در شب امتحان، بسیار مناسب باشند. هرچند، برای جلوگیری از خرج اضافی، از سوالات سال‌های پیشین در اینترنت استفاه کنید.
اما در مورد عزیزانی که در دروس از پایه خیلی ضعیفی برخوردارند یا تسلط کافی ندارند و یا سر کلاس‌های مجازی و حضوری دچار سردرگمی شده باشند، شاید نیاز باشد که یک کتاب آموزشی همراه داشته باشند تا مشکلاتشان را برطرف کنند. مخصوصأ برای دروسی مانند ریاضی یا دروس تخصصی، دانش آموزان دچار ابهام می‌شوند.
برای چنین دانش آموزانی که نیاز دارند با یک منبع کمک آموزشی مطالعه کنند تا مشکلاتشان برطرف شود، توصیه می‌کنیم از کتاب‌های سیر تا پیاز گاج استفاده کنید. این کتاب‌ها با توجه به درسنامه جامعی که دارند، برای این دسته از دانش آموزان مناسب هستند تا هم برای امتحان نهایی آماده شوند و هم مشکلشان در هر مبحث حل شده و بتوانند وارد حوزه کنکور نیز بشوند.
چطور در امتحانات برای کنکور درس بخوانیم؟
در بحث قبلی در رابطه با این که دانش آموزان دوازدهمی چگونه باید خودشان برای امتحانات نهایی آماده کنند، صحبت مفصل کردیم و دانش آموزان را به سه دسته براساس میزان تسلط به دروس تقسیم بندی کردیم و راه حل موفقیت هر کدام در امتحانات را به تفصیل مورد بررسی قرار داده و راه حل‌هایی را ارائه نمودیم.
در این قسمت نیز با استفاده از استراتژی قبلی یعنی تقسیم بندی دانش آموزان به سه دسته مختلف، این که چطوری هم زمان با امتحانات کنکوری هم بخوانید را بررسی خواهیم کرد. پس دانش آموزان را به سه سطح از لحاظ تسلط بر دروس دسته بندی می‌کنیم:
♦ دسته اول دوستانی هستند که گفتیم از تسلط عالی در دروس برخوردارند و تمام دروس پایه و دوازدهم را مطالعه کرده‌اند؛ این دوستان نیازی نیست برنامه خود را آنچنان تغییری بدهند و باید به آزمون‌های سه روز یک بار و یا در صورت تسلط خیلی عالی آزمون‌های دو روز یک بار را بگذرانند. در واقع، در مطلب قبلی که گفتیم روز اول را به مطالعه امتحان بعدی یا مبحثی از مباحث پایه یا دوازدهم جا مانده بپردازید، منظور این است که 5 یا 6 ساعت روز را امتحان مطالعه کنید و بقیه را برای کنکور اختصاص دهید.
روز دوم نیز به همین صورت، 5 یا 6 ساعت (بسته به میزان تسلط می‌تواند کم یا زیاد نیز شود) را به مطالعه نمونه سوالات امتحانات نهایی و مرور مباحث اختصاص دهید و بقیه روز را طبق برنامهای که داشتید، آزمون، تحلیل آزمون، بررسی نکات تستی و یادداشت برداری شده بپردازید. روز سوم نیز باید در کنار برنامه اصلی که برای کنکور از قبل پیروی می‌کردید، پیروی کنید، با این تفاوت که باید تست درس مورد امتحان را نیز در برنامه خود داشته باشید.
پس شما همان برنامه را ادامه می‌دهید و تنها کاری که انجام می‌دهید این است که بین برنامه مطالعه‌تان زمانی 5 یا 6 ساعته برای مرور مطالب دوازدهم باز می‌کنید و در کنار آزمون‌های سه روز یک بار، تست مازاد برای امتحان مورد نظر حل می‌کنید، تحلیل می‌کنید و نکات استخراج شده جدید را یادداشت می‌کنید. پس هیچ وقت به سراغ مطالعه کل دروس نروید! مطالعه شما فقط در حد مرور مطالب خواهد بود.
اگر در رابطه با چگونگی جمع بندی با آزمون‌های سه روز یک بار یا دو روز یک بار ابهامی دارید، پیشنهاد میکنم مطالعه مقاله همکارم با عنوان همه چیز درباره روش جمع‌بندی سه روز یک‌بار را از دست ندهید.
♦ دسته دوم دوستانی هستند که در حد متوسط دروس را مطالعه کرده‌اند؛ در واقع، این دوستان مطالعه داشته‌اند اما هنوز موفق به اتمام دروس نشده‌اند. این دوستان باید هر روز تقریبأ به میزان سه یا چهار ساعت را به مطالعه دروس دوازدهم اختصاص دهند. سپس بقیه روز اول را به مطالعه مباحث یا دروسی که مشکل داشتند اختصاص دهند، در نهایت روز اول نمونه سوالات را حل کنند، تست کار کنند و تحلیل تست انجام دهند.
روز دوم را باید طبق روز اول ابتدا سه یا چهار ساعت از مباحث دوازدهم را مطالعه کنید تا عقب نیفتید، سپس کل ماده درسی مورد امتحان را مرور کنید، همان‌طور که گفتیم اگر درس حفظی است از روی کتاب درسی و اگر درس حلیاتی است از روی جزوه و خلاصه نویسی‌ها مرور کنید. سپس نمونه سوالات را حل کنید و در انتها روز تست همان درس را کار کنید.
روز سوم نیز باید طبق روال ابتدا سه یا چهار ساعت را به مطالعه دروس باقی مانده از دوازدهم اختصاص دهید؛ سپس باقی روز را به مرور درس و عمیق خواندن مفاهیم اختصاص دهید، نمونه سوال حل کنید، پاسخ‌ها را بررسی کنید و تست کار کنید و تحلیل تست انجام دهید. در واقع روز سوم شما باید به یک جمع بندی از درس مورد نظر رسیده باشید.
برای این دسته از دانش آموزان در زمانی که امتحان سبکی دارند و یا تسلط بیشتری روی دروس ماده امتحانی دارند، می‌توانند در این روزها یا به سراغ درس امتحان بعدی بروند و یا دروسی از کنکور را که مطالعه آن‌ها تمام نشده اختصاص دهند. البته اگر متوسط رو بالا هستید، می‌توانید آزمون‌های جامع را شروع کنید، اما حتمأ الزامی نیست! بلکه می‌توانید بعد از امتحانات آزمون‌ها را می‌توانید بگذرانید.
♦ دسته سوم افرادی هستند که دیر شروع به مطالعه کرده‌اند و اصولأ مطالعه اصولی نداشته‌اند و حالا باید تمام توان خود را بگذارند تا درس مورد نظر را هم برای کنکور و هم برای امتحان مطالعه کنند. این دوستان فقط باید تمرکز خود را بر روی درسی که ماده امتحان درسی است بگذارند و در همان درس به تسلط کافی برسند.
روز اول این عزیزان باید طبق روال گفته شده، نصف دروس را کامل مطالعه کنند، مفهوم را درک کنند، نقاط ضعف را پوشش دهند و هیچ جای ابهامی باقی نگذارند. خلاصخ نویسی انجام دهید و نمونه سوالات را حل و بررسی کنید، سپس در جاهایی که مشکل داشتید، از روی خلاصه‌ها و نوشته‌ها مرور کنید و دوباره نمونه سوال حل کنید.
روز دوم نیز به همین موال، نصف بقیه دروس را مطالعه کنید، مفهوم را درک و نکات را یادداشت برداری کنید، نمونه سوال حل کنید و بعد از بررسی جوابها، دوباره نمونه سوال حل کنید و جاهایی که مشکل داشتید را با خلاصه‌ها مرور کنید و در نهایت دوباره نمونه سوال حل کرده و بررسی کنید.
روز سوم اما روز جمع بندی است؛ در واقع، شما باید از این فرصت استفاده کنید تا آن درس را برای کنکور نیز جمع بندی کنید. ابتدا نمونه سوال حل کنید، مشکلات را بیرون بکشید، دوباره مرور کنید، دوباره سوال حل کنید، تست بزنید و در نهایت تحلیل تست را انجام داده و نکات را یادداشت کنید تا پرونده آن مبحث را به صورت کامل ببندید.
برای شما عزیزان هیچ الزامی نیست که سایر مباحث را برای کنکور مطالعه کنید و یا در آزمون‌ها شرکت کنید. برای شما بهترین استراتژی این است که فقط ماده امتحانی مورد نظر را جمع بندی کنید تا برای بعد امتحانات تنها مرور، آزمون و تست زنی باقی بماند. بعد از امتحانات حتمأ آزمون‌ها را بگذرانید، فراموش نکنید.
کلاس‌های آمادگی امتحانات نهایی
معمولأ در بازه یک هفته مانده به امتحانات نهایی، برخی از اساتید بنام در سراسر مراکز و موسسات آموزشی شروع به تهیه کلاس‌هایی در قالب کلاس‌های آمادگی امتحانات نهایی می‌کنند؛ این کلاس‌ها که اکثرأ به کلاس‌های سوال بیس معروف هستند، در بازه امتحانات شروع می‌شوند و معمولأ یک استادی سوالات سال‌های گذشته نهایی را حل می‌کند.
کلاس‌های سوال بیس به کلاس‌هایی گفته می‌شود که در آن کلاس که معمولأ کلاس‌های سه یا چهار ساعته هستند، یک استاد یا دبیر سوالات نهایی سال‌های گذشته را حل می‌کند و سپس توضیحات لازمه در رابطه با آن مبحث از درس را برای دانش آموزان بازگو می‌کند تا در حل سوالات آن مبحث یا درس مشکلی نداشته باشند و راه حل تشریحی و بارم بندی را بیاموزند.
البته لازم است بدانید این کلاس‌ها بیشتر جنبه مرور و جمع بندی دارند و از پایه دروس آموزش داده نمی‌شوند؛ بنابراین، برای دانش آموزی مناسب خواهد بود که خود در دروس مسلط هستند و فقط احتیاج به یک جمع بندی و مرور از مباحث خوانده شده و یا آشنایی با تیپ و نحوه سوالات نهایی دارند، مناسب خواهد بود.
این نوع کلاس‌ها در مدارس نیز گاهی تحت عنوان کلاس‌های رفع اشکال، یک هفته مانده به امتحانات برگزار می‌شوند؛ اما اگر از من بپرسید زیاد موافق شرکت در این کلاس‌ها نیستم! شما می‌توانید زمانی را که قرار است صرف شرکت در این کلاس‌ها بکنید، خودتان برنامه ریزی انجام دهید و طبق آن هم به دروس امتحان نهایی و هم به دروس کنکوری‌تان برسید.
اما اگر احساس می‌کنید پایه ضعیفی دارید و یا اصولأ در کلاس‌ها مرتب شرکت نکرده‌اید، می‌توانید برای دروسی مثل ریاضی که اصولأ همه مشکل دارند، شرکت کنید و یا به طور کلی شرکت در این کلاس‌ها برای دروسی پیشنهاد می‌شود که در آن دروس یک مقدار گیر یا مشکل دارید که عملأ در دروس تخصصی این موارد به چشم می‌خورد وگرنه خنده‌دار است که برای درسی مثل ادبیات کلاس رفع اشکال شرکت کنیم!
استراتژی مطالعه دهم و یازدهمی‌ها در بازه امتحانات برای کنکور!
همان‌طور که در ابتدا مطلب اشاره کردیم، برای دهمی‌ها و یازدهمی‌ها نیز در بازه امتحانات باید برای کنکور کار شود. مخصوصأ یازدهمی‌ها! برای دهمی‌های عزیز که بعد از امتحانات باید در تابستان شروع به مطالعه کنکوری را آغاز کنند، بازه امتحانات بهترین زمان است تا یک جمع بندی از دروس دهم داشته باشند و در تابستان که مطالعه را شروع کردند، یک مقدار روال کار راحت‌تر باشد.
برای شما دهمی‌های عزیز، هدف اصلی باید تنها کتاب درسی سال دهم باشد؛ در واقع، شما هر کتابی را که برای امتحان خرداد مطالعه می‌کنید، باید جوری مطالعه کنید که تمام نکات و مفاهیم درس را دریافت کنید. سپس بعد از امتحانات نیز بهتر است مواردی را که سر جلسه فراموش کرده بودید یا مشکل داشتید که باعث شده بود نمره از دست دهید را یادداشت کنید تا در تابستان به بررسی این اشکالات بپردازید.
دهمی‌های عزیز برای اطلاع از نحوه برنامه ریزی برای مطالعه در تابستان و استارت مطالعه کنکور و ورود پر قدرت به پایه یازدهم نیاز به مشاوره دارید، مقاله من با عنوان برنامه‌ریزی تابستان دهم به یازدهم مطالعه کنید و سوالات خود در این زمینه را از طریق کامنت به صورت رایگان دریافت کنید.
اما یازدهمی‌های گل باید در کنار روالی که همانند دهمی‌ها طی می‌کنید، مبحثی خواندن را نیز در اولویت بگذارید. در واقع، بعنوان مثال اگر امتحان فارسی دارید، در کنار مطالعه امتحان که به صورت درس به درس پیش روی می‌کنید، یک تا یک و نیم روز از زمانتان را به مطالعه مبحث‌های ادبیات به صورت جداگانه یعنی آرایه ادبی، قرابت معنایی و … بپردازید.
سپس بعد از این که مطالعه شما تمام شد، جزوه دبیر را مطالعه کنید، نمونه سوالات کلاسی دبیر را بررسی کنید، نمونه سوالات سایر دبیران را بررسی کنید و سپس تست حل کرده، تحلیل تست و در نهایت جمع بندی کنید و نکات جدید را وارد خلاصه نویسی و یادداشت‌های خود بکنید. با این کار شما برای مطالعه تابستان که باید دو ماه را به جمع بندی پایه و ماه شهریور را به پیش خوانی دوازدهم اختصاص دهید، راحت‌تر خواهید بود و روال کار و مطالعه در دستتان خواهد بود.
سخن پایانی
دوستان و همراهان عزیز، به پایان مقاله چگونه برای امتحان نهایی دوازدهم و کنکور همزمان درس بخوانیم، رسیدیم؛ امیدوارم با مطالعه این مقاله و استفاده از روش‌هایی که گفته شده است، بتوانید بهترین نتایج را هم در امتحانات و هم در کنکور کسب کنید. البته که باز هم تأکید میکنم امتحانات نهایی و نمره‌ای که کسب می‌کنید در انتخاب مسیر آینده رشته و دانشگاه شما تأثیرگذار نیست.
آنچه در نهایت اهمیت دارد، عملکرد شما در کنکور است؛ بنابراین سعی کنید به جای استرس برای نمره 20 امتحانات نهایی، تمرکز خود را بر روی کنکور بگذارید، شما با پاسخ دادن به یک سوال صحیح در کنکور می‌توانید به میزان چشم گیری از رقبا پیش بگیرید. بدین ترتیب شما اگر در همین بازه امتحانات مطالعه اصولی داشته باشید، می‌توانید با جواب دادن به 5 سوال درست از 20 درصد داوطلبان جلو بیفتید.
البته دوستان توجه کنید، نباید این تأکید را به منزله عدم اهمیت به امتحانات تلقی کنید؛ شما اگر هدفی برای رتبه برتر شدن و پذیرش برای رشته‌های تاپ علوم پزشکی، مهندسی و حقوق و … دارید که در بهترین دانشگاه‌ها پذیرفته شوید، عملکرد شما در کنکور صرفأ ملاک خواهد بود. اما دسته‌ای دیگر از دوستان برای دانشگاه فرهنگیان، شهید رجایی، ارتش و .. تلاش می‌کنند که باید معدل را نیز در نظر داشته باشند.
هرچند دانش آموزانی که در خرداد ماه تجدید شوند، در شهریور ماه فرصت جبران دارند و حتی اگر شهریور ماه نیز دانش آموزی تجدیدی داشته باشد، در دی ماه فرصت دوباره شرکت در امتحان فراهم خواهد بود. اما این امکان برای افرادی می‌تواند کمک کننده باشد که بعد از کنکور تمام حافظه‌شان را سر جلسه کنکور جا نگذارند. بوده مواردی که دانش آموزی در شهریور ماه نمرات به شدت پایین‌تری نسبت به خرداد کسب کرده است.
پس حواستان را جمع کنید و باور کنید با اصولی که گفته شد به راحتی می‌توانید از امتحانات نهایی عبور کنید، نمرات خوب بگیرید و از همه مهم‌تر، از این فرصت سه هفته‌ای امتحانات برای مرور، جمع بندی و حسن ختام مطالعه خود استفاده کنید. همچنان تست بزنید و از تست زدن غافل نشوید، نمونه سوالات را تا جایی که می‌توانید بررسی کنید و به خودتان باور داشته باشید.
چنانچه هر سوالی داشتید، از طریق کامنت با ما در ارتباط باشید و نظرات، پیشنهادات و انتقادات را با ما در میان بگذارید. موفق باشید ..
سوالات متداول
- برای امتحان نهایی چگونه بخوانیم؟
برای مطالعه در ایام امتحانات نهایی داشتن یک برنامه ریزی اصولی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ بنابراین برای این که بدانید در این ایام چگونه مدیریت زمان داشته باشید، پیشنهاد میکنم به متن مقاله مراجعه نمایید. - آیا در ایام امتحانات نهایی فقط باید دروس دوازدهم را بخوانیم؟
خیر، دانش آموزان دوازدهمی در ایام امتحانات نیز باید مطالعه برای کنکور را نیز در برنامه خود داشته باشند؛ اما این که هر داوطلب با چه برنامهای پیشروی کنید، به تسلط هر فرد بستگی دارد. بنابراین برای اطلاع از برنامه مخصوص به خود، به متن مقاله مراجعه کنید. - آیا در ایام امتحانات نهایی فقط باید تشریحی بخوانیم؟
خیر، تستزنی برای افراد کنکوری از نان شب واجبتر است؛ حتی در ایام امتحانات نهایی! پس برای اطلاعات بیشتر در مورد نحوه صحیح تستزنی در این ایام، متن مقاله را مطالعه نمایید.
