جواب خودارزیابی علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

سلام به همه دوستان پایه دوازدهم سایت بخون. من یاش‌گین ولی‌پور هستم و امروز با کامل‌ترین جواب خودارزیابی علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی همراه با pdf رایگان در کنارتان هستم. با این مقاله به هیچ منبع دیگری برای پاسخ خودارزیابی علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی نیاز نخواهید داشت چون این مقاله بر اساس آخرین تغییرات کتاب درسی 1402 است. پس مطالعه کنید و هر کجا که سوالی برایتان پیش آمد؛ از بخش نظرات مطرح کنید تا پاسخگوی شما عزیزان باشم.

جواب خودارزیابی درس اول علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

جواب خودارزیابی صفحه 21 علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

1)
1- تاراج کتابخانه اصفهان که سبب شد تعدادی از کتاب های کتابخانه سلطنتی به دست مردم افتد و ارتباط مجدد اهل ذوق با ادب کهن برقرار شود؛
2- توجه به ادبیات در دربار قاجاریه و رونق بازار شهر و شاعری و مدح شاهان؛
3- تضعیف جامعه بر اثر شکست ایران از روسیه تزاری.
2) از مهمترین عوامل تأثیرگذار فرهنگی – اجتماعی بر ادبیات عصر مشروطه، می توان به تأثیر جنگ نافرجام ایران و روس و توجه مردم به واقعیت ها و امکانات فنی دنیای جدید، تلاش عباس میرزا در روی آوردن به فنون جدید، اعزام دانشجو به خارج از کشور، رواج صنعت چاپ در روزنامه نویسی و ترجمه و نشر کتاب های غربی و همچنین، تأسیس مدرسه دارالفنون اشاره کرد.
3) شاخص ترین درون مایه های شعر فارسی در عصر بیداری اندیشه های آزادی خواهانه و وطنی، مبارزه با استبداد و استعمار و قانون خواهی است.
4) الف) فرخی یزدی: فرخی یزدی؛ از شاعران آزادی خواه دوره بیداری است. او تحت تأثیر شعرایی چون مسعود سعد و سعدی بود. اندیشه های آزادی خواهانه و وطنی در شعرش باعث شد که در نهایت، جانش را فدای آزای کند.
ب) عارف قزوینی: شاعر و موسیقی دان عهد مشروطه که تصنیف ها و ترانه های میهنی وی در برانگیختن مردم و آزادی خواهی نقش داشت. شعر او ساده و دور از پیچیدگی بود. وی از دردمندترین سرایندگان عصر بیداری است.
پ) ایرج میرزا: ماهر در سرودن اشعار ساده و روان با بهره گیری از تعبیرات عامیانه و اندیشه های نوگرایانه و ترجمه ازشعرهای غربی؛ در طنز و هجو و هزل نیز دستی داشت.

5- از زبان شعر برای اینکه قابل فهم تر باشد و بتواند مفاهیم تازه آزادی خواهانه و اجتماعی را بهتر به مردم منتقل کند، به سادگی گرایش پیدا می کند و بهره گیری از زبان عامه و روزمره در شعر بسیار رواج می یابد.
6- تحولات نثر فارسی در دوره بیداری، حرکتی به سمت سادگی و بی پیرایگی همراه با رواج روزنامه نگاری، ترجمه و توجه به ادبیات داستانی است؛ از جمله قالب های موردتوجه در حوزة ادبیات داستانی نیز می توان به رمان، نمایش نامه و داستان اشاره کرد.
7- رمان نویسان: محمدباقر میرزا خسروی با رمان «شمس و طغرا» و میرزا حسن خان بدیع با دو اثر «شمس الدین و قمر» و «داستان باستان».
8- مهم ترین تأثیر وی در نثر فارسی، سوق دادن آن به سمت ساده نویسی و باز کردن این مسیر در نگارش بود. او با تغییر سبک نگارش فارسی، باعث شد تکلف در نثر کم شود و به مرور از بین برود. شیوه وی در نگارش، بهره گیری از ضرب المثل و شعر در نثر، باعث شد مردم عادی به نثر توجه بیشتری نشان دهند. قائم مقام را می توان احیاکننده نثر فارسی دانست.

دوازدهمی عزیز در پایان بخش اول از مقاله پاسخ خودارزیابی علوم و فنون ادبی دوازدهم می توانید از طریق لینک‌های زیر به مطالب مرتبط با علوم و فنون دوازدهم انسانی دسترسی داشته باشید:

جواب خودارزیابی درس دوم علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

جواب خودارزیابی صفحه 26 علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

جواب خودارزیابی صفحه 27 علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

جواب خودارزیابی صفحه 28 علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

5- مفهوم این بیت، وطن دوستی ست. وطن دوستی و علاقه به میهن، می تواند باعث بی قراری دائمی یک فرد باشد؛ زیرا همیشه نگران و بی تاب وطن خویش است. (اغراق در توصیف وطن دوستی)

خب دوست خوبم؛ در این قسمت از مقاله از شما دعوت میکنم از مطالب مرتبط با دروس پایه دوازدهم انسانی دیدن فرمایید:

• جواب بررسی‌های دین و زندگی دوازدهم انسانی
• جواب اندیشه و تحقیق دینی دوازدهم انسانی
• جواب تمرینات عربی دوازدهم انسانی
• جواب فعالیت های جغرافیا دوازدهم انسانی
• ترجمه عربی دوازدهم انسانی
• جواب فعالیت های تاریخ دوازدهم انسانی
• جواب تمرینات عربی دوازدهم انسانی

جواب خودارزیابی درس سوم علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

جواب خودارزیابی صفحه 34 علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

الف) مه – روشن – اختر/ شاخه – گل
ب) سر – دست- پا / زلف گوی- چوگان (از اصطلاحات بازی چوگان, این کلمات می توانند با واژه هایی از جمله سوار، سوار کار و میدان نیز تشکیل رابطه مراعات نظیر بدهند.)
پ) باغ – سبزه / باران خورده – تر
ت) نرگس- چمن / چشم، چشمک زدن
ث) باغ – برگ / باران – باد/ روز – شب (این تناسب، رابطه تضاد نیز تشکیل داده است)/ ساز – سرود
ج) آتش شعله – شمع / شمع پروانه (گاهی با توجه به معانی و کاربردهای گوناگون کلمات، یک واژه می تواند ، با زنجیره های متنوعی از واژگان، مراعات نظیر تشکیل بدهد.)

چ) باغ – گل – بشکفد – تخم – خاک
ح) اسب – پیاده – رخ – پیل – شهمات – نطع (صفحه شطرنج)
خ) مرگ – زندگی – بمیر- مردن
د) دولت – تاج – سلطنت- فقر – گدا
ذ) عمر – امروز – فردا
ر) سر – پا – دست / سر نهادن – جان شستن

جواب خودارزیابی صفحه 36 علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

الف) تلمیح به ماجرای حضرت خضر؛ خضر از بندگان صالح خدا و از همراهان حضرت موسی و یوشع (س) بود. روایت است که وی توانست به آب حیات (آبی که نوشیدنش به انسان حیات جاودان می بخشد)، دست یابد. صائب با اشاره به این ماجرا، آن را به دلیل ستمگر بودن چرخ، بعید می داند.
ب) تلمیح به ماجراهای عاشقانه خسرو و شیرین (شاهزاده های ایرانی و ارمنی) و لیلی و مجنون (دو تن از جوانان قبایل عرب که داستان عشقشان مشهور و جهان گیر است)
پ) سرد شدن از دوزخ در مصراع نخست، اشاره بسیار ظریف و غیرمستقیمی به روایت گلستان شدن آتش بر حضرت ابراهیم دارد و مصراع دوم نیز به داستان خشک شدن رود نیل بر حضرت موسی (ع) و یارانش هنگام عبور از آن رود، اشاره می کند.
ت) تلمیح به آداب و عبارت هایی از نماز، اذان، اقامه (تکبیره الاحرام: گفتن تکبیر برای شروع نماز) قدقامت (قد قامت الصلاه) دارد.

ث) فرعون نماد قدرت و پادشاهی بی اعتبار است. با مرگ فرعون، تمام عظمت و شکوه او نیز از بین رفت. گنج دقیانوس نام قدیم شهر جیرفت در اکتشافات باستان شناسی سال ها پیش به دست آمد. این گنج در حقیقت، اکتشافات باستانی و تاریخی بود.
ج) تلمیح به ماجرای عاشقانه شیرین و فرهاد (فرهاد عاشق شیرین، شاهزاده ارمنی بود.)
چ) بیت اشاره به عشق نافرجام لیلی و مجنون و دلدادگی شوریده وار مجنون دارد.
ح) تلمیح به گفته معروف حسین حلاج (از بزرگان صوفیه) که همواره تکرار می کرد: أنا الحق.

جواب خودارزیابی صفحه 37 علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

الف) تضمین بخشی از یک گفته معروف است که در کتب گوناگون به شکل های مختلفی آمده است و منشأ و گوینده آن معلوم نیست. مضمون این گفته، برگرفته از آیات گوناگون قرآن است که انسان را دعوت به صبر و بردباری می کند.
ب) بخشی از گفتار معروف حضرت علی (ع) به معنای «با مردم به اندازه عقل و فهمشان سخن بگو »
پ) تضمین بخش کوتاهی از سوره حمد: الحمد لله رب العالمین.
ت) تضمین بخشی از آیه قرآن که در سوره های گوناگونی از جمله بروج، طه، ابراهیم و … آمده است: جنات تجری من تحتها الأنهار: بهشت هایی که در زیر درختان آن، نهرهایی جاری است.
ث) « از عبارت های عارفانه منسوب به پیامبر اسلام، به معنی « آن چنان که باید، حق عبادت تو را به جا نیاوردیم».

4- درون مایه این شعر آزادی، از مهم ترین درون مایه های شعر بیداری است. شاعر شأن آزادی را در حد جان فشانی برای آن بالا برده است.

جواب خودارزیابی درس چهارم علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

جواب خودارزیابی صفحه 46 علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

1- قلمروی ادبی :
بیان: بار سفر بستن، کنایه از آماده حرکت شدن | در ترکیب «گرد شتابنده» استعاره مکنیه وجود دارد و می توان آن را اضافه استعاری نامید.| داغ: استعاره از سیاهی وسط گل لاله است؛ | داغ است دل لاله: کنایه از عزادار بودن لاله است.| لاله عذاران: تشبیه؛ کسانی که عذار (چهره) آنان مانند لاله زیباست.| در ترکیب دل لاله، استعارة مکنیه وجود دارد و یک ترکیب استعاری نیز استعارة مکنیه ، تشخیص وجود دارد.| باغ جهان یک ترکیب اضافه تشبیهی ست.| مرغ گرفتار: استعارة مصرحه از انسان اسیر |گلشن: استعاره مصرحه از دنیا| هزاران به معنی بلبلان: استعارة مصرحه از انسان های آزادی خواه | خون بار: کنایه از غم فراوان| چون ابر بهاران همه رفتند: تشبیه رفتن آدمها به رفتن ابر بهاری| خفتن: کنایه از مردن
بدیع: در بیت سوم حسن تعلیل (ذکر دلیل ادبی) وجود دارد زیرا برای حالت طبیعی گل لاله و سرو دلیلی غیرعلمی (ادبی) آورده است که صرفا از دید زیبایی شناسی قابل توجیه است. | تکرار واژه «اندوه» در قلمروی واژه آرایی ست| حروف «ر،س» در برخی ابیات، واج آرایی (موسیقی حروف) ایجاد کرده اند که بر غنای موسیقایی شعر افزوده است. |شعر در محور افقی و در هر بیت، برای تصویرسازی از آرایه مراعات نظیر و تناسب های واژگانی بهره می برد؛ گروه کلماتی از جمله «گرد- دامن -سواران»، «لاله – سرو- باغ» و «مرغ – گلشن- قفس هزار» از آن دسته اند.
قلمروی فکری: شعر در یک فضای غم گرایانه سروده شده است. به اعتقاد شاعر، انسان های خوب و شایسته همه از دنیا رفتند، ایران (وطن شاعر)، خالی از افراد لایق شده و این مساله اندوه شاعر را برانگیخته است. شاعر در نبود همراهان پیرامون خود، احساس تنهایی و ناامیدی می کند و او نیز راه رهایی را در رفتن و ترک دنیا می داند. شعر یک در لایه معنایی دیگر، بی اعتباری دنیا را نیز تداعی می کند.

2- دست زمانه، اضافه استعاری است. | در بیت دوم، ترکیب «سیل خون» اغراق گونه است. | آستین از چشم برگرفتن کنایه از آگاهی و بیداری است.| شاعر خود را در گریستن و نالیدن به ارغنون (از ابزارهای موسیقی) تشبیه کرده است. (ارغنون سازیست که لوله های فراوانی برای دمیدن دارد و هنگام نواختن، از آن صدای زیادی برمی خیزد.|چرخ: استعاره مکنیه (= تشخیص) دارد، زیرا مخاطب شاعر واقع شده است.| بین واژگان درد و دزد نیز جناس ناقص اختلافی وجود دارد.
3- قلمرو ادبی: می توان نشانه های سادگی متن دوره مشروطه را در ساختار متن دید. نشانه های این سادگی در جملات کوتاه، واژگان قابل فهم و پرهیز از به کارگیری واژگان دشوار و دیریاب عربی وجود دارد. وجود برخی واژگان عربی از جمله مالیه، انتظام قشون و عمارت و … به دلیل کاربرد اصطلاحی آنها در آن دوره تاریخی از زبان فارسی است. | واژه کرور از واژگان دخیل غیر عربی به زبان فارسی ست که در نتیجه تبادلات فرهنگی ایران و اروپا، در کنار بسیاری واژگان دیگر به زبان فارسی راه یافتند.| بیشتر واژگان به کار رفته در متن، ساده است؛ از واژگان غیرساده می توان به گذشتگان (وندی) بزرگ مرد (مرکب)، خرابیها (وندی) و … اشاره کرد. | در قلمروی واژگانی، نویسنده از ترکیب های متضاد (دوست- دشمن، پستی بلندی) برای تأثیرگذاری بیشتر سود برده است.
قلمرو فکری: مضمون غالب متن، نوگرایی و تجددخواهی ست که از مضامین رایج نثر دوره مشروطه است. ناظم الاسلام در این متن، درباره پیشینه تحولات جامعه ایرانی سخن می گوید و منشأ آن را در اقدامات امیر کبیر جستجو می کند. این متن را می توان یک نمونه از متن های تحقیقی و تحلیلی این عصر به شمار آورد.

دوستان پرتلاشم؛ در این قسمت از مقاله از شما دعوت میکنم از سری نمونه سوالات دروس پایه دوازدهم انسانی دیدن فرمایید:

• نمونه سوالات نهایی جامعه شناسی دوازدهم انسانی با جواب
• نمونه سوالات نهایی تاریخ دوازدهم انسانی با جواب
• نمونه سوالات نهایی دینی دوازدهم انسانی با جواب
• نمونه سوالات نهایی عربی دوازدهم انسانی با جواب
• نمونه سوالات امتحان نهایی ریاضی دوازدهم انسانی با جواب
• نمونه سوالات نهایی علوم و فنون دوازدهم انسانی

جواب خودارزیابی درس پنجم علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

جواب خودارزیابی صفحه 54 علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

1- اگر مصوت بلند «ی» در میان واژگان ساده یا کلمه با پسوند و پیشوند یا ضمایر پیوسته بیاید، همواره کوتاه تلفظ می شود؛ مثل: بیا، قیامت، دلداری اش و …. |مصوت بلند «و» نیز، در واژگان تک هجایی از جمله مو، رو، کو و … هرگز کوتاه تلفظ نمی شود؛ واژه «سو» از این قاعده مستثنی است.
2- جادویی :اختیار زبانی کوتاه تلفظ کردن مصوت بلند «و» در هجای دوم
ساقی ما : اختیار زبانی کوتاه تلفظ کردن مصوت بلند «ی»
آهوی دشت : اختیار زبانی کوتاه تلفظ کردن مصوت بلند «و» در هجای دوم؛ و اختیار زبانی بلند تلفظ کردن مصوت کوتاه (کسرۂ اضافه) در هجای سوم
درخت دوستی :اختیار زبانی بلند تلفظ کردن مصوت کوتاه (کسرۂ اضافه) در پایان هجای سوم
سوی من : اختیار زبانی کوتاه تلفظ کردن مصوت بلند در پایان واژه «سو»
بهانه : اختیار زبانی بلند تلفظ کردن مصوت کوتاه در پایان کلمه
تو گفتی : اختیار زبانی بلند تلفظ کردن مصوت کوتاه در پایان کلمه «تو»
شب و روز : اختیار زبانی بلند تلفظ کردن مصوت کوتاه در واو عطف هجای دوم

جواب خودارزیابی صفحه 55 علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

جواب خودارزیابی درس ششم علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

جواب خودارزیابی صفحه 62 علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

1- الف) لف ها: ملامت – ندامت / نشرها :شنیدم – کشیدم / نوع لف و نشر :مشوش
ب) لف ها: فرو رفت – بر رفت / نشرها: به ماهی نم خون – بر ماه گرد / نوع لف و نشر: مرتّب
پ) لف ها: دل – کشور / نشرها: جمع – معمور / نوع لف و نشر: مرتّب
ت) لف ها: جیب – جام / نشرها : مال – می / نوع لف و نشر: مرتّب
2- الف) برود و نرود
ب) نماند و ماند
پ) پخته و خام
ت) بیش و کم / بکاهی و فزایی
ث) نخوت و شوکت / گل و خار

جواب خودارزیابی صفحه 63 علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

1- الف) از این باد ار مدد خواهی، چراغ دل برافروزی ،یاری خواستن از باد برای روشن کردن چراغ، در حالی که باد خاموش کننده چراغ است، نه روشن کننده آن.
ب) شرم سرافرازی (سرافرازی با غرور و شرم با سرافکندگی همراه است؛ ترکیب این دو با هم متناقض نماست.)/ معراج از پا افتادن (معراج به معنی بالا رفتن است که از لحاظ مفهومی نقض کننده از پا افتادن است. ترکیب این دو مفهوم در کنار یکدیگر، متناقض نماست.)
پ) عین درمان بودن درد، متناقض نماست، زیرا هرجا درد هست، درمان نیست و به عکس.

جواب خودارزیابی درس هفتم علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

جواب خودارزیابی صفحه 80 علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

1- الف) محکوم کردن استبداد و بیداد
ب) ستایش آزادی و آزادی خواهان
پ) ترسیم افق های روشن پیروزی
ت) تکریم شهید و فرهنگ شهادت
ث) طرح اسوه های تاریخی به ویژه تاریخ اسلام و مبارزان انقلابی
2- چهار دوره؛
۱. دوره اول سلطنت رضاخان تا درخشش نیما
۲. دوره اول حکومت محمدرضا تا کودتای ۲۸ مرداد
۳. دوره سوم ۲۸ مرداد تا قیام ۱۵ خرداد
۴. دوره چهارم از ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ تا پیروزی انقلاب در سال 1357
3- داستان کوتاه، خاطره نگاری، زندگی نامه نویسی، نثر ادبی، ادبیات نمایشی
4- الف) حیدر بابایه سلام: اصالت فرهنگی و زیبایی روستای زادگاه شهریار
ب) جای پای خون: داستان و ادبیات مذهبی
پ) سووشون: رمان اجتماعی، ستایش صلح و آزادگی

5- قلمروی فکری: توجه به اسوه های تاریخ اسلام، ظلم ستیزی، عشق به ائمه
قلمروی ادبی: شعر یاس یک مثنوی آیینی- مذهبی در توصیف مظلومیت و مصائب حضرت زهرا (علیها السلام) است. شاعر در این مثنوی، ابتدا از شیوه براعت استهلال در جذب مخاطب و شروع مناسب کلام استفاده کرده و در طول شعر نیز از آرایه هایی همچون تشبیه بلیغ اسنادی (فشرده غیرترکیبی)، استعاره، نمادپردازی و تلمیحات ظریف نیز استفاده کرده است. بهره گیری از آرایه لفظی تکرار (در واژه یاس) نیز در شعر مشهود است. از جمله تشبیهات شعر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
یاس ها یادآور پروانه اند/ پیغمبران خانه اند / مثل عطر پاک نیت است/ دانه های اشکش از الماس بود (این تشبیه دربردارنده اغراق نیز هست). از تلمیحات به کار رفته در شعر نیز می توان موارد زیر را نام بردن حوض کوثر، (یادآور سورۂ کوثر و نازل شده شأن حضرت فاطمه س)؛ تن زهرا، گل یاس کبود (اشاره به ضربه خوردن حضرت فاطمه در اثر هجوم مخالفان به منزل ایشان)؛ اشک حیدر به چاه (اشک ریختن علی ع در غم از دست دادن فاطمه س) و … در دیگر آرایه های لفظی و معنوی شعر عبارتند از: حس آمیزی در ترکیب بوی مهربانی، جناس ناقص در واژگان چاه و ماه، مراعات نظیر در ابر و یاس و چمن و نسترن

جواب خودارزیابی صفحه 81 علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

6- در شعر سرگردانی و حیرانی بدنه روشنفکر و تحصیل کرده ایرانی در دوره های پیش از انقلاب، آشکار است. دغدغه هایاجتماعی اخوان ثالث این است که آیا همه جا مثل ایران، مردم در ناامیدی مطلق هستند یا راهی هم برای برون رفت از شرایط نامساعد اجتماعی وجود دارد؟ اخوان از خود می گوید سه راه برای انتخاب وجود دارد: راه نوش و راحت و شادی؛ شهرت طلبی و به سراغ قدرت رفتن؛ یا ترک هستی و ناامیدی از هر چیزی که هست. این شعر رو می توان نوعی رمانتیسم اجتماعی هم به شمار آورد، زیرا احساسات و دغدغه های اجتماعی شاعر را بیان می کند.

جواب خودارزیابی صفحه 82 علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

7- قالب شعر، نیمایی است؛ یعنی وزن و آهنگ دارد و مصراع ها کوتاه و بلند هستند. وزن شعر ناهمسان (مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن) است که به دلیل نیمایی بودن، در مصراعها کامل شکل نگرفته است. در این بند از شعر ققنوس، واژگان قافیه جهان، خیزران و پرندگان هستند که بدون تبعیت از الگوی خاصی، در پایان مصراع های نخست، سوم و پنجم آمده اند. در مصراعهای زوج نیز واژگان فرد و سرد قافیه ساخته اند. نیما در شعر ققنوس، در محور عمودی، با نشاندن واژگانی چون مرغ خوش خوان، شاخ خیزران؛ شاخ، پرندگان، و ناله های گمشده آرای مراعات نظیر شکل می دهد و به این ترتیب، یک تصویر منسجم نمادین خلق می کند. شعر بیداری را می توان بیانیه ایران نو نامید. دگرگون شدن فضای اجتماعی و نو شدن خواسته های مردم، بن مایه ها و موضوعات جدیدی را به ادبیات وارد کرد که همگی، خواسته ها و مطالبات ایرانیان بودند. موضوعاتی از جمله وطن، آزادی، تعلیم و تربیت نوین، قانون و رسیدگی به امور جاری مردم، از بارزترین این مطالبات بود. این خواسته ها با امضای فرمان مشروطیت شکل رسمی و قانونی به خود گرفت، اما به مرور زمان و با بحران های پی درپی سیاسی از جمله انقراض قاجار، روی کار آمدن رضاخان، مسدود شدن فضای سیاسی و تغییرات قاضی سیاسی- اجتماعی در ایران، کودتاهای ۱۳۲۱ و ۱۳۳۲ که همگی عدم ثبات سیاسی را در پی داشتند، بدنة اجتماعی ایران به ناامیدی رسید و در عمل از دست یابی به آنها در ماند. از این رو، در شعر معاصر، بیشتر مفاهیم و درون مایه ها با وجود اجتماعی بودن، به دلیل استبداد و محدویت فضای اجتماعی و سیاسی، رنگی نمادین به خود می گیرد و شعرا از مواجهة مستقیم با نیازهای اجتماعی و خواسته های مردم خودداری می کنند. به همین دلیل، شعر معاصر پیش از انقلاب، با وجود اجتماعی بودن، رنگی تغزلی دارد و تنوع موضوعات از ویژگی های بارز آن است.

8- موضوع داستان، دفاع مقدس است و به توصیف و ستایش پاکبازی و از خودگذشتگی در دوران دفاع مقدس می پردازد. از گفتگوهای داستان این نکته دریافته می شود که حتی پدران و مادران نیز به خاطر وطن، حاضر بودند فرزندان خود را راهی جعبه های جنگ کنند.

جواب خودارزیابی درس هشتم علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

جواب خودارزیابی صفحه 86 علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

1- اختیارات زبانی موجب تغییر در وزن نمی شود، اما اختیار وزنی امکان تغییراتی کوچک در وزن را فراهم می کند. اختیار زبانی قابلیت هایی در تلفظ برای شاعر فراهم می سازد، در حالی که اختیار وزنی به وزن و آهنگ و ترکیب پایه های آوایی شعر مربوط می شود.
2- در هجای آخر هر مصراع و در پایان نیم مصراع اوزان دولختی از نوع دوری. این اختیار، وزنی و نام آن، بلند تلفظ کردن هجای پایانی است.

جواب خودارزیابی صفحه 87 علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

دوازدهمی‌های عزیز پیشنهاد میکنم از سایر مطالب مربوط به کنکور از طریق لینک های زیر بهره ببرید که مطمئناً به دانش بیشتر شما در مرود کنکور کمک خواهند کرد:

• بهترین آزمون آزمایشی کنکور
• آیا سوالات کنکور لو می‌رود؟
• ضرایب دروس امتحان نهایی
• کدام آزمون آزمایشی شرکت کنم؟
• ترمیم معدل
• چگونه تعداد سوالات اشتباه آزمون را کاهش دهیم

جواب خودارزیابی درس نهم علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

جواب خودارزیابی صفحه 92 علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

1- الف) شیرین در مصراع اول ایهام به طعم شیرین (معنی اول) و معشوقه فرهاد (معنی دوم) دارد.
ب) در واژگان اوفتاده و مهر ایهام وجود دارد؛ اوفتاده به معنای قرار گرفته بر روی زمین (معنای اول) و متواضع و فروتن (معنای دوم) به کار رفته است و مهر نیز دارای معانی محبت (معنای اول) و خورشید (معنای دوم) به کار رفته است. با توجه به کاربرد این معناها در شعر و منظور شاعر، در واژه اول (اوفتاده) ایهام و در واژه دوم (مهر) ایهام تناسب وجود دارد. مهر با واژگان عیوق و آفتاب تناسب (مراعات نظیر) دارد و به همین دلیل، ایهام نهفته در واژه مهر را تناسب می نامیم.
پ) در واژه «باقی» ایهام تناسب وجود دارد؛ معنی اول و اصلی آن در شعر «بقیه» و «باقی مانده» است و معنی دوم آن جاودان است که با فانی در مصراع دوم، رابطه معنایی تضاد ایجاد کرده است.
ت) واژه «نگران» ایهام دارد به مضطرب (معنی اول) و در حال نگریستن (معنی دوم)

2- الف) اغراق در توصیف لطافت بدن یار که حتی برگ گل نیز به بدنش آزار می رساند.
ب) اغراق در بلند کردن هزار من سنگ برای توصیف انتقادناپذیری (فرومایه)
3- ب) تابوت شهید بر روی دستان مردم تشییع کننده که همچون دریا موج می زدند از خون و گل و شکوفه رنگین و زیبا شده بود .

جواب خودارزیابی درس دهم علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

پاسخ خودارزیابی صفحه 103 علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

1- الف) زبان و واژگان شعری در قصاید دوره انقلاب به سبک خراسانی نزدیک است.
ب) واژگان متناسب با دین، جبهه و جنگ، شهادت، ایثار و وطن دوستی در شعر و نثر این دوره بیشتر می شود.
پ) باستان گرایی و علاقه به واژه های کهن و آشنایی زدایی در زبان شعر این دوره دیده می شود.
2- به دلیل ضرورت های سیاسی و اجتماعی (بروز انقلاب اسلامی و جنگ ایران و عراق) روح حماسه و عرفان در شعر این دوره بسیار آشکار است. در حماسه، به دلیل رخدادهای سیاسی آن دوره، بعد زمینی بر بعد اساطیری حماسه غلبه دارد و در عرفان نیز بعد آسمانی به دلیل رواج ارزشهای اسلامی و معنوی غلبه می کند. نتیجه تلفیق این دو بینش را در قالب جدیدی از شعر انقلاب به عنوان غزل حماسی (غزل -حماسه) می توان دید.
3- الف) زبان داستان ها، به ویژه در زمان جنگ، بیشتر عامیانه است.
ب) ساده نویسی در نثر رواج دارد. واژه های مربوط به فرهنگ ایثار، جنگ، شهادت، مبارزه و مقاومت به نثر راه پیدا می کند. (مانند شعر)

4- الف) قلمروی زبانی: از ویژگی های زبانی شعر دوره انقلاب در این شعر می توان به ترکیب سازی های شاعر اشاره کرد: معنی دریا شدن، جرأت فردا شدن، برزخ کبود، اجازه زیبا شدن، خاک بی بهار، عمیق زمین و …. این ویژگی نتیجه روی آوردن شعرا به مفاهیم انتزاعی، معنوی، عرفانی و ارزشی ست. بیشتر واژگان به کار رفته در این شعر فارسی است. از جمله واژگان عربی در آن می توان به معنی، جرأت، اجازه، عمیق و میل اشاره کرد. شاعر کمتر تمایل به بهره گیری از واژگان مرکب یا جملات طولانی دارد که این نکته سادگی و شفافیت بیان او را نشان میدهد. در شعر، برخی واژگان وندی نیز وجود دارد؛ از جمله سوخته، بی بهار و زمینه.
قلمروی ادبی: شاعر با جان دار پنداری در عناصر طبیعی (که از ویژگی های بارز شعر سلمان هراتی و ناشی از عرفان طبیعت گرایانه اوست)، تصویرسازی کرده است. استعارة مکنیه در واژگان شب (که جرأت ندارد و فردا نمی شود)، علف (که اجازه زیبا شدن ندارد)، بهار (که شانه دارد و در عمیق زمین گم است)؛ استعارة مصرحه در واژه رود (گروههای مختلف مردم)، دریا شدن (کنایه از اتحاد مردم) و برزخ کبود استعارة مصرحه از دوران ستم شاهی، برخی از بارزترین تصاویر به کار رفته در این شعرند.
قلمروی فکری: شعر اشاره به ستم و خفقانی می کند که جامعه پیش از انقلاب اسلامی را فرا گرفته بود و به مردم فرصت ابراز وجود و عقیده نمیداد. شعر به دلیل ارزشی بودن، سرشار از مفاهیمی انتزاعی، از جمله ترس، استبداد، ستم و میل به شکوفایی ست. همچنین، طرح اسوه های انقلابی چون امام خمینی را در زبانی نمادین می توان در این شعر دید.

5- این نثر از نمونه های شرح حال نویسی ادبیات معاصر است؛ می توان آن را دارای نوعی سبک فردی، که از ویژگی های رایج نثر معاصر است، یعنی نام نویسنده اش (زرین کوب) نامید. جملات آن کوتاه، صریح، توصیفی و عینی است. (به توصیف ساده زیستی مولانا پرداخته است) لحنی صمیمی، اما جدی دارد. زبان آن فاخر و از عبارات عامیانه دور است، اما مصنوع یا فتى نیست، زیرا سجع پردازی و تمایل به بهره گیری از واژگان دشوار و هماهنگ، عبارات عربی و … در آن دیده نمی شود.

جواب خودارزیابی درس یازدهم علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

جواب خودارزیابی صفحه 109 علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

جواب خودارزیابی صفحه 110 علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

4- الف) شعر نو است و در قالب نیمایی سروده شده است. وزن و آهنگ عروضی دارد.
ب) شعر سنتی در قالب مستزاد؛ این قالب، وزن و آهنگ عروضی دارد، اما هر مصراع با یک پارۂ موزون جداگانه (و گاهی با وزنی متفاوت از وزن اصلی شعر) از لحاظ معنایی تکمیل می شود.

جواب خودارزیابی صفحه 111 علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

جواب خودارزیابی درس دوازدهم علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

جواب خودارزیابی صفحه 116 علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

1- شاعر معتقد است عاشقان از سختی راه عشق هراسی ندارند، همان گونه که آب دریا به مذاق ماهی خوش می آید و از آن هراسی ندارد. تلخیهای عشق برای عاشقی که همیشه در فراق است، مثل آب دریا برای ماهی ست که اگر نباشد، حیاتش به خطر می افتد.
-در مصراع اول شاعر می گوید فکر روز شنبه که شروع کار و تحصیل هفتگی و پایان تعطیلی است، جمعه را برای کودکان تلخ می کند؛ به همین گونه نیز عشرت و خوشی امروز، فقط بدون فکر کردن به فردا خوشایند است، زیرا فکر آینده خاطر انسان را مشوش و نگران می کند.
-بی نیازی از مردم در کمال نیاز به آنها خوشایند است؛ همان گونه که مردن از تشنگی بر لب دریا (خوشایندی موردنظر شاعر در بی نیازی از مردم و حفظ عزت نفس است.)
-اسلوب معادله دراین بیت دیده نمی شود .
-اسلوب معادله ندارد اما حسن تعلیل دارد.
-انسان های سرکش خیلی زود به مکافات عملشان می رسند، همان طور که شعله خیلی زود در خاکستر خودش فرو می ریزد و تمام می شود.

-شاعر در مصراع نخست بیان می کند که نقص انسان با سخن گفتن عیان می شود و در مصراع دوم با تمثیل رسوایی پسته بدون مغز به محض باز کردن دهان، همان مطلب را تأکید می کند.
-ستم روزگار بیشتر به انسان های آزاده می رسد، همان طور که بلاها ابتدا بر سر انسان عاقبت اندیش فرو می ریزد.
-ملامت دیگران باعث نمی شود سعدی از عشق دست بشوید و آن را ترک کند؛ همان طور که سیاهی پوست حبشی؟ (سیاه پوست) هیچ گاه از او زدوده نمی شود، زیرا بخشی از وجود اوست. (عاشقی و ملامت کشی نیز بخشی از وجود شاعر است و از او جدا نمی شود.)
2- چشاندن لباس (ترکیب حواس بویایی + لامسه) – لباس را باید پوشید نه چشید .
-نجوای نمناک (ترکیب حواس شنوایی +لامسه)
-شعر تر شیرین (ترکیب حواس شنوایی + الامسه چشایی)
-تلخ شنیدن و تلخ شنیدنی (ترکیب چشایی + شنوایی)

-بو می شنوم (ترکیب حواس بویایی + شنوایی) / رنگ می شنوم (ترکیب حواس بینایی + شنوایی)
-خط محکم تر و بامزه تر (ترکیب حواس بینایی + لامسه – چشایی)

جواب خودارزیابی صفحه 117 علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

3- علت روییدن گل ها از خاک، زیبارویانی هستند که مرده اند و اکنون در خاک خفته اند.
-این بیت حسن تعلیل ندارد اما آرایه اسلوب معادله دارد.
-علت چشمک زدن ستاره ها (درخشش آنها) ناز و کرشمه ای است که معشوق (تو) در کار آسمان و موجودات آسمانی روا داشته است.
-حسن تعلیل ندارد اما اسلوب معادله دارد .
-علت قوز (خمیدگی پشت پیرها) خم شدن آنها برای جستجوی ایام جوانی در خاک است.

به پایان مقاله جواب خودارزیابی علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی رسیدیم. از شما عزیزان می‌خواهیم در صورت رضایت از این مقاله، لینک آن را با دوستان خود به اشتراک بگذارید. در ضمن شما با عضویت در خبرنامه بخون می‌توانید به بهترین مقالات آموزشی برای هر پایه به صورت کاملا رایگان دسترسی داشته باشید. همچنین با ثبت نظرات (انتقادات و پیشنهادات) خود باعث پیشرفت ما در نوشتن مقالات شوید و با ثبت ستاره‌های رنگی ما را خوشحال و دلگرم کنید. برای مشاهده سایر مباحث مرتبط هم از طریق لینک‌های زیر می‌توانید اقدام کنید:

• دوازدهم
• علوم و فنون ادبی دوازدهم
• گام به گام علوم و فنون ادبی دوازدهم
• نمونه سوال علوم و فنون ادبی دوازدهم
• جواب کارگاه تحلیل فصل علوم و فنون ادبی دوازدهم