آموزش فصل اول علوم نهم | مواد و نقش آن‌ها در زندگی

تدریس و آموزش فصل اول علوم نهم به دلیل سختی مباحث این فصل که جزو بخش شیمی کتاب علوم سال نهم است برای دانش آموزان یکی از چالش‌های قابل ذکر است.
من سالار احمدی در این مقاله به برسی درس مواد و نقش آنها در زندگی همراه با تصاویر تکمیلی و تشریح جدول طبقه بندی عناصر پرداخته‌ام و شما با مطالعه‌ی این مقاله برای یادگیری مباحث این درس مشکلی نخواهید داشت و دیگر فصل اول علوم نهم برای شما در امتحانات چالشی نخواهد بود پس تا اخر این مقاله در سایت بخون همراه من باشید.

آشنایی با برخی از ویژگی و کاربرد‌های فلزات درس اول علوم نهم

عناصر به دو دسته فلز و نافلز تقسیم‌بندی می‌شوند و انسان‌ها از هزاران سال پیش با عناصر فلزی آشنا شده‌اند و طی زمان اصول استفاده از عناصر فلزی را اموخته‌اند. ما نیز در زندگی روزمره خود از فلزات در ساخت خانه-پل-ابزار-وسایل حمل و نقل استفاده می‌کنیم.

در سال‌های گذشته با برخی از خواص آهن-آلومینیوم و طلا آشنا شدید.

مس یکی دیگر از فلزات پر کابرد در زندگی روزمره ما است که اصلی‌ترین و قابل ذکر‌ترین کاربرد آن در سیم‌های برق می‌باشد و فلز مس از ذوب شدن سنگ مس بدست می‌آید.

از جمله خواص و ویژگی‌های فلز مس می‌توان به‌رسانایی الکتریکی زیاد-مقاومت در برابر خوردگی و قابلیت مفتول شدن اشاره کرد.

قابلیت مفتول شدن به معنی چکش خواری و شکل‌پذیری یک فلز به حالت‌های رشته رشته و گرد گرد است.

مقایسه واکنش‌پذیری فلزات فصل اول علوم نهم

آهن با اکسیژن به کندی واکنش می‌دهد و به زنگ آهن تبدیل می‌شود. فلز مس نیز با اکسیژن به کندی ترکیب می‌شود و طی واکنشی زمانبر به مس اکسید تبدیل می‌شود.

مس اکسید = گازاکسیژن +  فلز مس              CU + O₂ = CU₂O (فرمول شیمیایی واکنش مس اکسید)

 نوار منیزیم بر خلاف دیگر فلزات با آتش به سرعت واکنش خواهد داد و نور خیزه‌کننده‌ای تولید می‌کند و بر خلاف ۳ فلز ذکر شده طلا با اکسیژن ترکیب نخواهد شد از این رو برای کار‌های زینتی مورد استفاده واقع می‌شود.

آموزش فکر کنید صفحه ۳ علوم نهم

در عنوان آشنایی با برخی از ویژگی‌های فلزات آموختیم که واکنش‌پذیری فلز آهن از مس بیشتر است لذا با توجه به توضیحات در می‌یابیم که در شرایط یکسان ظروف آهنی با توجه به واکنش‌پذیری بالاتر به نسبت فلز مس زودتر زنگ خواهد زد و ترکیب هیدروکسید را خواهد ساخت.

آهن اکسید = گاز اکسیژن + آهن                FE₃ + O₂ = FE₂O_{3  (فرمول شیمایی واکنش آهن اکسید)}

اما دوستان خوبم اگر به دنبال پاسخ کل فکرکنیدها و فعالیت‌های علوم نهم هستید، بخش گام به گام علوم نهم مخصوص شماست؛ در این بخش تمامی فعالیت ها و تمرینات کتاب درسی بررسی و پاسخ داده شده اند.

آشنایی با برخی از ویژگی و کاربرد‌های نافلزات درس اول علوم نهم

هوای پاک یک مخلوط گازی و همگن است که مهم‌ترین اجزای تشکیل‌دهنده‌ی آن شامل هوا-نیتروژن-اکسیژن-آرگون-کربن دی اکسید و بخار اب است. ‌
اکسیژن یکی از عناصر تشکیل‌دهنده‌ی هوای پاک است که به صورت مولکول دو اتمی O₂ موجود است. ‌

گاز اوزون شکلی دیگر از عنصر اکسیژن است که به صورت مولکول‌های سه اتمی O₃ تشکیل شده است. این گاز در لایه‌های اطراف زمین و همچنین در هوای الوده نیز یافت می‌شود. گاز ازون از رسیدن پرتو و اشعه‌های پر انرژی و خطرناک فرابنفش به سطح زمین جلوگیری می‌کند و به صورت یک لایه محافط برای زندگی و بقای موجودات زمین عمل می‌کند.

عنصر اکسیژن در طنعت نیز نقش قابل ذکر و مهمی دارد و در ترکیب‌های فراوانی یافت می‌شود یکی از ترکیبات معروف و کاربردی با حضور اکسیژن سولفریک اسید با فرمول(H₂SO₄) است که کاربرد‌های گوناگونی دارد.

در فرمول شیمیایی سولفریک اسید (H₂SO₄) علاوه بر عنصر‌های H و O عنصر گوگرد با نشانه شیمیایی S شرکت دارد. گوگرد جامدی زرد رنگ است و در دهانه‌ی آتش فشان‌های خاموش یا نیمه فعال یافت می‌شود.

از کاربرد‌های عنصر گوگرد می‌توان به حضور این عنصر به عنوان رکن اصلی ترکیباتی همچون حشره کش‌ها-کود شیمیایی و باروت‌ها اشاره کرد.

عنصر نیتروژن یکی دیگر از عناصر مهم موجو در هوا است که به صورت گازه‌های مولکولی N₂ یافت می‌شود. قسمت عظیمی از گاز نیتروژن به عنوان ماده اولیه برای تولید آمونیاک به کار می‌رود.

گاز امونیاک = گاز هیدروژن + گاز نیتروژن

آمونیاک در تهیه کود‌های شیمایی و مواد منفجره و یخ سازی کاربرد دارد.

فسفر و کربن دو عدد از نا فلز‌هایی پر کاربردی هستند که در صنعت کاربرد وسیعی دارند.

عنصر فسفر واکنش‌پذیری بسیار بالایی دارد و در ترکیبات دارویی و کود‌های شیمیایی کاربرد فراوانی دارد.

کربن یکی از عناصر بسیار پر کاربرد دسته‌ی نافلزات به شمار می‌رود که در بسیاری از ترکیبات طبیعی و آزمایشگاهی وجود دارد و در شرایط خاص و دما‌های تعریف شده‌ای با دیگر عناصر واکنش می‌دهد.

فلوئور یکی از موادی است که در ترکیب شیمیایی خمیردندان وجود دارد و از پوسیدگی دندان جلوگیری می‌کند و در ساخت پلاستیک های کم اصطکاک همانند تفلون نیز بسیار کاربردی است .در آخرین مدار این عنصر ۷ الکترون وجود دارد و عنصر کلر نیز از نظر تعاد الکترون مدار آخر مشابه فلوئور است و کلر در ترکیبات شیمیایی بسیاری وجود دارد.

از کاربرد‌های کلر می‌توان به ضد عفونی کردن آب-میکروب کشی-افت کشی و هیدروکلریک اسید اشاره کرد.
هیدروکلریک اسید یک محلول شفاف بی رنگ با بوی بسیار تند از هیدروژن کلرید در آب است که یک اسید بسیار قوی در صنعت می باشد و هیدروکلریک اسید به طور طبیعی در معده یافت می شود.

عنصر‌ها در فعالیت‌های بدن نیز نقش مهمی دارند؛ برای نمونه آهن در ساختار هموگلوبین خون، سدیم و پتاسیم در فعالیت‌های قلب، ید در تنظیم فعالیت‌های بدن و کلسیم در رشد استخوان‌ها مؤثرند.

تدریس فکر کنید صفحه ۶ فصل اول علوم نهم

در ادامه شاهد برسی تفاوت و شباهت های عناصر فکر کنید صفحه ۶ علوم نهم در آموزش فصل اول علوم نهم خواهید بود.

نیتروژن و فسفر شباهت دارند زیرا اتم هر دوعنصر در مدار آخر خود 5 الکترون دارند و در گروه 5 هستند.

کربن و سیلیسیم شباهت دارند زیرا اتم هر دو عنصر در مدار آخر 4 الکترون دارند و در گروه 4 هستند.

سیلیسیم و فسفر شباهت دارند زیرا اتم هر دو عنصر سه مدار الکترونی دارند و در دوره سوم هستند.

– نیتروژن و کربن شباهت دارند زیرا اتم هر دو عنصر دو مدار الکترونی دارند و در دوره دوم هستند.

آموزش چرخه نیتروژن علوم نهم

یکی از مباحثی که در فصل اول علوم نهم دارای اهمیت بسیاری است مبحث چرخه نیتروژن گفت و گو کنید صفحه ۵ علوم نهم می‌باشد که در ادامه به بررسی کامل عنوان چرخ نیتروژن چیست ؟ می‌پردازیم.

نیتروژن با فرمول شیمیایی (N2)، ۷۸ درصد از هوای اتمسفر را تشکیل می‌دهد و در حالت عادی میلی به انجام واکنش ندارد. اما در اثر برخورد صاعقه با مولکول‌های نیتروژن با اکسیژن ترکیب می‌شوند و اکسید نیتروژن را تولید می‌کنند و سپس با کمک باران اسیدی به سطح زمین‌ می‌رسند و در خاک حل‌ می‌شوند.

پس از حل شدن در خاک باکتری‌های موجود در خاک نیتروژن را به مواد قابل جذب توسط ریشه گیاهان تبدیل می‌کنند. در گیاهان نیتروژن مصرف می‌شود و به مواد مغذی و پروتیئن گیاهی تبدیل می‌شود.
اما دقت کنید که نیتروژن هم در اثر برخورد با رعد و برق می‌تواند وارد گیاه شود هم از طریق باکتری‌هایی که نیتروزن را وارد گیاه می‌کنند.

حیوانات با تغذیه از گیاهان نیتروژن را وارد بدنشان می‌کنند، که نیتروژن باری دیگر از طریق جسد حیوانات و یا فضولات آن‌ها وارد خاک می‌شود، سپس توسط باکتری‌های موجود در خاک باری دیگر تجزیه می‌شود و به صورت گاز نیتروژن وارد چرخه اتمسفر خواهد شد. گیاهان نیز پس از تبدیل شدن به کود هم می‌توانند نیتروژن را وارد خارک کنند.

حرکت نیتروژن بین هوا-زمین-گیاهان و جانداران را چرخه نتروژن گویند. پس با توضیحات ذکر شده شما الان قادر خواهید بود که پاسخ سوال چرخه نیتروژن را توضیح دهید علوم نهم را به سادگی جواب بدهید.

آموزش طبقه‌بندی عناصر فصل اول علوم نهم

همواره طبقه‌بندی بخش جدا نشدنی از زندگی روزمره‌ی ماست و ما از طبقه‌بندی – دسته‌بندی و چینش‌های مختلف به طور گسترده بهره می‌بریم.

دانشمندان عناصر را براساس خواص مشترک در دوره و گروه های جدول تناوبی طبقه‌بندی می‌کنند و این امر موجب سهولت در شناخت و مطالعه عناصر می‌شود.

تعداد الکترون موجود در مدار آخر اتم‌ها یکی از ویژگی‌هایی است که بر اساس آن عناصر را دسته‌بندی می‌کنند و بر اساس این دسته‌بندی دانشمندان عناصر را از عدد اتمی ۱ تا ۱۸ درون جدولی در هشت ستون تحت عنوان جدول تناوبی عناصر طبقه‌بندی می‌کنند.

تعریف و کاربرد بسپار‌های طبیعی و مصنوعی علوم نهم

موادی مانند گاز اکسیژن گاز امونیاک و سولفریک اسید از تعداد اتم‌های محدودی تشکیل شده اند و به مولکول‌های کوچک مشهور‌اند اما برخی از مواد هر مولکول از تعداد بیشماری اتم تشکیل شده است.

برای مثال مولکول سلولز از تعداد بسیار زیادی اتم‌های و تشکیل شده است و مولکول سلولز مولکول درشتی است همانند مولکول چربی و هموگلوبین که جزو دسته درشت مولکول‌ها هستند.

به دسته‌ای از درشت مولکول‌ها که از اتصال زنجیر‌هایی بلندی از اتصال مولکول‌های کوچک به وجود می‌آیند بسپار گفته می‌شود.

بسپار‌ها ممکن است طبیعی یا مصنوعی باشند. سلولز نشاسته گوشت پشم ابریشم و پنبه نمونه‌هایی از بسپار‌های طبیعی‌اند که از گیاهان و یا جانوران به دست می‌آیند.

با توجه به نیاز روز افزون جمعیت بسپار‌های طبیعی به تنهایی پاسخگوی نیاز‌های روزمره زندگی مردم نمی‌باشند و برای رفع نیاز جمعیت کره خاکی از بسپار‌های مصنوعی تولید شده در آزمایشگاه استفاده می‌شوند که امروزه در زندگی ما نقش مهمی دارند.

پلاستیک یکی از بسپار‌های تولید شده از نفت می‌باشد که امروزه کاربرد‌های فراوانی دارد و در ساخت قطعات خودرو – ساختمان سازی-بسته بندی- وسایل شخصی و…. کاربرد‌های گسترده‌ای دارد. اما دوستان خوبم بعد از انتها این مقاله نوبت به تسلط و تثبیت برای بیست گرفتن می‌رسد. اما نگران نباشید در بخش نمونه سوال علوم نهم برای شما یک بانک از سوالات این بخش به صورت رایگان تدوین کرده ایم. کافیست وارد شوید و از سوالات این بخش هم استفاده کنید.

پلاستیک یکی از موادی است که در طبیعت تجزیه نمی‌شود و سوزاندن آن نیز گاز‌های سمی به همراه دارد لذا بازگردانی و تجزیه دوباره پلاستیک بهترین راهکار برای جلوگیری از الوده شدن محیط توسط این بسپار مصنوعی است.

خب دوستان گرامی به انتهای این مقاله آموزشی از بخش سری مقالات آموزش علوم نهم رسیدیم و امیدوارم از آموزش‌های ارائه شده بهره ببرید و از دیگر مقالات آموزشی سایت بخون نیز غافل نشوید.

سوالات متداول

• آموزش های شما برای امتحان نیز کاربردی است؟
  بله برای درک کامل فصل اول علوم نهم کافیست مقاله رو مطالعه کنید.
• فکر کنید ها نیز اموزش داده شده است ؟
  بله فکر کنید های فصل اول علوم نهم کامل برسی شده است.

• برای دیگر فصل ها نیز اموزش دارید ؟
  بله از طریق بخش اموزش علوم می توانید مقاله ها را مطالعه کنید.

• جدول تناوبی نیز اموزش داده شده است ؟
  بله جدول تناوبی هم برسی شده است.