مجموعه‌ی تازه‌ی «کی چی کجا» از سوی انتشارات نردبان منتشر شد؛ مجموعه‌ای که تلاش دارد با زبان ساده و تصویری جذاب، مفاهیم علمی و اجتماعی را به کودکان و نوجوانان معرفی کند و در تقویت فرهنگ مطالعه میان نسل جدید نقشی مؤثر ایفا کند. این کتاب‌ها نخستین آثار تالیفی از این مجموعه‌اند که به قلم نویسندگان شناخته شده حوزه نوجوان وارد بازار کتاب شده‌اند.
«کی؟ چی؟ کجا؟»؛ پلی میان کتاب و زندگی واقعی
مجموعه جدیدی از کتاب‌های «کی؟ چی؟ کجا؟» توسط نشر کتاب های کودک و نوجوان نردبان، به تازگی وارد بازار کتاب شده است. این مجموعه که به معرفی شخصیت‌های بزرگ، رویدادهای مهم و مکان‌های شگفت‌انگیز می‌پردازد تلاش دارد تا اطلاعات علمی و فرهنگی را به شیوه‌ای جذاب و قابل فهم برای کودکان و نوجوانان ارائه دهد.
انتشار مجموعه «کی؟ چی؟ کجا؟» که از چندسال پیش با ترجمه آثار آغاز شد همینک با انتشار آثاری تالیفی از نویسندگان بنام ایرانی ادامه دارد و به دلیل تنوع موضوعی می‌تواند سلیقه مخاطبان مختلف را پوشش دهد.
شب یلدا و سیمین دانشور (به قلم فاطمه سرمشقی)، نیما یوشیج (به قلم حسین تولایی)، جبار باغچه‌بان (به قلم حمیدرضا توکلی)، محمدرضا شجریان (به‌قلم کیوان مهرگان)، پروین اعتصامی (به‌قلم بدری مشهدی)، ناصر حجازی و عبدالله موحد (به‌قلم ابراهیم افشار)، نقش جهان و اکباتان (به قلم ریحانه جعفری)، داریوش مهرجویی (به قلم احمد طالبی‌نژاد)، غلامرضا تختی (به قلم محمدرضا یوسفی) و خلیج فارس (به قلم حمید اباذری) عنوان‌های جدید این مجموعه‌اند.
با این نگاه مجموعه «کی؟ چی؟ کجا؟» به معرفی مفاهیم «چه کسی»، «چه چیزی» و «کجا» در قالب داستانی و با تصویرگری‌های جذاب می‌پردازد. هر کتاب تلاش می‌کند پاسخ‌های ساده، روشن و قابل فهم به پرسش‌های ذهنی کودکان و نوجوانان ارائه دهد و به شکلی سرگرم‌کننده آنها را با مفاهیم علمی، تاریخی، اجتماعی و فرهنگی آشنا کند.
در مجموعه جدید تلاش شد است علاوه بر مکان‌های مهم و قابل تامل، نویسندگان به سراغ افراد تاثیرگذاری بروند که دانستن از آنها می‌تواند راهگشای زندگی نسل جدید شود.
طبعا مواجهه با پیشینه افراد، چالش‌ها و مشکلاتشان و شیوه تفکری که آنان را به موفقیت رسانده سبب خواهد شد تا کودکان و نوجوانان با مفاهیم پشتکار، خلاقیت، صبر و مسئولیت‌پذیری آشنا شوند. این مواجهه به آنها کمک می‌کند تا الگویی از زندگی واقعی افراد موفق داشته باشند و یاد بگیرند که موفقیت نتیجه تلاش، تفکر نقادانه و غلبه بر موانع است، نه تنها شانس یا شرایط محیطی.
تقویت مهارت‌های تفکر انتقادی و حل مسئله، پرورش کنجکاوی و علاقه به یادگیری مستقل:، آشنایی با فرهنگ و تاریخ و ایجاد انگیزه و الهام برای تلاش تنها بخشی دیگر از کاربردهای این دسته از کتاب‌هاست.
کتاب‌های علمی‌اطلاعاتی؛ آموزش تفکر علمی به نسل جدید
صفورا زواران حسینی به عنوان معلم و مولف کتاب کودک معتقد است که چنین مجموعه‌هایی، چون کمک می‌کند که کودکان و نوجوانان با افراد تأثیرگذار و مکان‌هایی که تاریخچه و قصه‌ای همراه خود دارند آشنا شوند، در کل باعث می‌شود هویت بچه‌ها، به‌ویژه هویت فرهنگی و تاریخی‌شان، شکل بگیرد و ساخته شود. مخصوصاً آن دسته از کتاب‌هایی که زندگی‌نامه هستند و شخصیت‌های مختلف را معرفی می‌کنند، می‌توانند ایده‌ساز و الهام‌بخش باشند. این‌گونه بچه‌ها اولاً می‌فهمند که ما چه داشته‌ایم، چه شخصیت‌هایی در تاریخمان وجود داشته‌اند و چه خدماتی برای فرهنگ این کشور و حوزه‌های مختلف انجام داده‌اند. ثانیاً این آشنایی می‌تواند به آنها انگیزه بدهد تا خودشان هم در آینده کارهایی انجام دهند و تأثیرگذار باشند.
این روزنامه نگار حوزه کودک می‌گوید:« ما ژانرهای مختلفی در ادبیات داریم و ممکن است بچه‌ها با انواع آن ارتباط برقرار کنند. ژانر علمی-اطلاعاتی، به‌ویژه زندگی‌نامه، به دلیل پیوندش با دنیای واقعی و بازنمایی آن می‌تواند به بچه‌ها کمک کند تا محیط اطرافشان را بشناسند و پاسخ پرسش‌هایی را که در ذهن دارند پیدا کنند. برای مثال، من دیده‌ام که یکی از کتاب‌های این مجموعه درباره شهرک اکباتان است. خب، بچه‌ها این شهرک را دیده‌اند، مخصوصاً آن‌هایی که در تهران زندگی می‌کنند، حتی ممکن است خودشان در آن زندگی کنند. حالا اگر داده‌های مستندی درباره آن شهرک داشته باشند، کمک می‌شود تا کمی فنی‌تر و علمی‌تر به محیط اطرافشان نگاه کنند. البته چون محتوای کتاب‌ها را دقیق ندیده‌ام، نمی‌توانم درباره جزئیات این مجموعه اظهار نظر کنم، اما در کل کتاب‌های علمی-اطلاعاتی به دلیل شیوه‌ای که به موضوعات می‌پردازند، نوعی روش علمی فکر کردن را آموزش می‌دهند. به‌ویژه وقتی درباره تاریخ علم صحبت می‌کنند، می‌توانند نشان دهند که چه تلاش‌هایی برای یافتن پاسخ یک سؤال انجام شده و در این مسیر چه موفقیت‌ها و ناکامی‌هایی وجود داشته است. همچنین نشان می‌دهند که یک دانشمند یا پژوهشگر چگونه فکر می‌کند، چگونه موضوع را از جنبه‌های مختلف بررسی می‌کند، و اگر فقط از یک زاویه نگاه کند، چگونه ممکن است نظریه‌اش دچار مشکل شود و بعداً اصلاح شود. در واقع بچه‌ها یاد می‌گیرند که پژوهشگر خوب کسی است که موضوع را از جنبه‌های گوناگون بررسی کند تا فرضیه‌اش قوی‌تر شود.»
این تسهیلگر حوزه کودک و نوجوان معتقد است که به‌طور کلی در تدوین کتاب‌های علمی-اطلاعاتی برای گروه‌های سنی مختلف استانداردهای ویژه‌ای وجود دارد. هرچه گروه سنی پایین‌تر باشد، متن کتاب کوتاه‌تر است، نقش تصویر پررنگ‌تر می‌شود، و متن علاوه بر ساده‌تر بودن، بسیار موجزتر است. اما هرچه گروه سنی بالاتر می‌رود، می‌توان محتوا و متن بیشتری ارائه کرد. صفحه‌بندی هم اهمیت زیادی دارد؛ نحوه چیدمان مطالب و ترکیب متن و تصویر در کنار هم بسیار مهم است. در گذشته کتاب‌های علمی-اطلاعاتی گاهی تصاویر کمی داشتند یا به تصویر اهمیت داده نمی‌شد، اما امروز این کتاب‌ها بدون تصویر کامل نیستند. تصویرگری یا استفاده از عکس‌های واقعی (مثلاً از اشیای تاریخی، لباس‌ها یا هر چیزی که به یک دوره خاص مربوط است) اهمیت زیادی دارد، چون بسیاری از این چیزها را بچه‌ها ندیده‌اند و تصویر کمک می‌کند مطلب علمی بهتر در ذهنشان بماند.
گفتنی است این کتاب‌ها بیشتر برای مخاطبان بالای ۱۰ سال مناسب‌اند؛ گروهی که با سلایق متنوع خود می‌توانند از میان این آثار موضوعات مورد علاقه‌شان را پیدا کنند. آنچه مخاطب در این آثار با آن روبه‌رو می‌شود، آشنایی با مسیر زندگی افراد اثرگذار، شناخت رویدادها و مکان‌های مهم و تجربه‌ای است که او را به فکر کردن، پرسشگری و جست‌وجوی پاسخ‌های تازه دعوت می‌کند. این مجموعه می‌تواند الهام‌بخش نسلی باشد که نه‌تنها گذشته خود را بهتر می‌شناسد، بلکه برای ساختن آینده‌ای بهتر انگیزه می‌گیرد.
توجه: وب‌سایت “بخون” مسئولیتی در قبال محتوای این مقاله ندارد.
